Celem zbiórki jest remont tramwaju typu 105Na nr 1241 z 1978 roku, pełniącego od lat funkcję pomnika historii na ul. Wróblej na gdańskim Dolnym Mieście. Organizatorem zbiórki jest Stowarzyszenie Grupa Tramwajowo-Autobusowa WPK GG - właściciel i opiekun tramwaju.

Dlaczego zbieramy?

Ustawiony w 2015 roku na ul. Wróblej wagon, przez 10 lat pełnienia roli pomnika pod gołym niebem, nieco podupadł na kondycji. Widoczne są znaczne ogniska korozji, czy wyblakły miejscami lakier. Przedmiotem zbiórki jest remont blacharsko-lakierniczy tramwaju-pomnika z ul. Wróblej, aby mógł pełnić swoją funkcję w kolejnych latach. Dzięki niemu tramwaj zostałby odświeżony, zakonserwowany oraz polakierowany, co stanowiłoby solidne zabezpieczenie przed dalszą karierą na Dolnym Mieście.

Trochę historii...

Gdańskie Dolne Miasto dawniej tramwajami stało. 140 lat temu powstała trasa wzdłuż ul. Łąkowej wraz z zajezdnią. Choć ostatni liniowy tramwaj przejechał po Dolnym Mieście w 2000 roku, to ich duch wciąż jest tu obecny. Przypomina o nim tramwaj-pomnik stojący przy ul. Wróblej, nieopodal dawnej zajezdni Łąkowa.

Wagon nr 1241 powstał w 1978 roku w zakładach Konstal w Chorzowie jako typ 105N i od początku służył w zajezdni Wrzeszcz. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych odbył epizod na wypożyczeniu do zajezdni Łąkowa. W 1999 roku przeszedł naprawę główną w zakładach w Krakowie z przebudową na typ 105Na. W 2009 roku przeszedł na stan zajezdni Nowy Port, gdzie obsługiwał głównie linie 4 i 10. Na Dolne Miasto trafił w 2015 roku, od kiedy pełni funkcję pomnika historii i pamiątki po trasie do zajezdni Łąkowa. Tramwaje 105Na są już w Gdańsku historią, ponieważ od 2021 roku flota tramwajowa jest w pełni niskopodłogowa.

Jaką funkcję pełni ten tramwaj?

Tramwaj jest obiektem związanym z szeroko pojętą kulturą. Jego stałymi użytkownikami są Opowiadacze Historii Dolnego Miasta, lokalna grupa sąsiedzka skupiająca tematykę wspomnień z życia w dzielnicy. Organizują wystawy czasowe, spacery, czy drobne wydarzenia integrujące społeczność lokalną w domu sąsiedzkim ISE. W naszym wagonie przez cały rok dostrzec można w oknach wiele fotografii czy prace malarskie - tramwaj pełni funkcję miniaturowego domu kultury na środku ulicy.

Od początku 2024 roku, w porozumieniu z Fundacją Gdańską, dotychczasowym właścicielem wagonu, nasze Stowarzyszenie miało możliwość być jego współadministratorem. Dzięki regularnie prowadzonym pracom i zaangażowaniu naszych członków, wzbudziliśmy zaufanie Fundacji Gdańskiej na tyle, że jej władze postanowiły przekazać nam tramwaj w darowiźnie, za co jesteśmy im bardzo wdzięczni. Wagon od lutego 2025 r. należy do GTA WPK GG i niezmiennie stanowi bardzo charakterystyczny punkt wśród ulic Dolnego Miasta w Gdańsku.

Nasze dotychczasowe prace

Cyklicznie poddajemy nasz tramwaj gruntownemu czyszczeniu i drobnym pracom utrzymaniowym, aby móc udostępniać go społeczności. Prowadzimy regularne dyżury, podczas których nasi członkowie służą wiedzą na temat historii gdańskich tramwajów i autobusów i informują o naszych bieżących działaniach. Nasze plany przewidują m.in. wystawy i spotkania tematyczne, kino plenerowe, a nawet symulator jazdy tramwajem.

Ponieważ jesteśmy hobbystami, uczymy się tego tramwaju, zajmujemy się inwentaryzacją jego stanu technicznego, poznajemy kolejne podzespoły. Udało nam się uruchomić w części instalację niskiego napięcia, dzięki czemu działają oświetlenie zewnętrzne i dzwonki w tramwaju. Niestety fundusze Stowarzyszenia, składające się wyłącznie ze składek członkowskich, nie są wystarczające, aby móc przeprowadzić kompleksową naprawę tramwaju, dlatego na ten moment skupiamy się na drobnostkach, które jesteśmy w stanie wykonać własnymi siłami.

Szukamy wsparcia osób i podmiotów, które chciałaby wesprzeć nas w polepszeniu stanu wizytówki gdańskiego Dolnego Miasta, znajdującej się w naszych rękach. Stąd właśnie ta zbiórka.

Co zostanie wyremontowane?

• Odrestaurowanie poszycia tramwaju, w tym: uzupełnienie skorodowanych blach, odtworzenie stopni wejściowych, piaskowanie wybranych elementów, lakierowanie,
• Naprawa podłogi w tramwaju, w tym: usunięcie starej wykładziny podłogowej i skorodowanych klap rewizyjnych, położenie nowej wykładziny, odtworzenie elementów podłogi,
• Naprawa wnętrza wagonu, w tym: odtworzenie osłon ogrzewania, naprawa i pomalowanie sufitu, naprawa laminatów i elementów zabudowy wnętrza,
• Naprawa wózków i podwozia tramwaju, w tym: piaskowanie wózków i elementów zawieszenia, zabezpieczenie antykorozyjne i malowanie,
• Sprawdzenie poprawności działania instalacji elektrycznej i uruchomienie wewnętrznego oświetlenia.

Łącznie: około 350.000 zł

Kim jesteśmy?

Stowarzyszenie Grupa Tramwajowo-Autobusowa WPK GG tworzy około 20 osób. Są wśród nas członkowie bardzo zróżnicowani pod kątem wieku i doświadczenia. Dzieci i młodzież szkolna to grupa, która dopiero rozwija swoje zainteresowania, uczy się i chce zdobywać wiedzę. Starsi to często osoby, które mają styczność z komunikacją na co dzień, ze względu na codzienne obowiązki służbowe.

Warto podkreślić, że hobby związane z komunikacją miejską jest przede wszystkim pracą na rzecz społeczeństwa. My swoją działalnością, pielęgnując pamięć i wiedzę o historii komunikacji, pokazujemy tak naprawdę codzienność funkcjonowania miasta i jego mieszkańców w różnych epokach. Z tego założenia wychodzimy, planując różne akcje promocyjne i edukacyjne czy przejazdy zabytkowymi pojazdami. Różnorodne przejazdy specjalne historycznym taborem organizujemy przede wszystkim we współpracy ze spółką Gdańskie Autobusy i Tramwaje oraz Zarządem Transportu Miejskiego w Gdańsku, którym bardzo dziękujemy, że na co dzień są naszymi Partnerami. Oprócz spółek miejskich, współpracujemy także z podmiotami i kolekcjonerami prywatnymi.

Zapraszamy do odwiedzenia nas w tramwaju-pomniku 105Na nr 1241 podczas naszych regularnych dyżurów i przekonania się na własne oczy, na co zbieramy. Gdańskie Dolne Miasto, ul. Wróbla, nieopodal dawnej zajezdni Łąkowa. Do zobaczenia!

Jeśli chcesz wesprzeć nas przelewem bezpośrednim, zachęcamy do przekazania nam darowizny:

Numer konta (Nest Bank): 90 2530 0008 2049 1076 5488 0001

Nie zapomnij o odpowiednim tytule wpłaty, np: "Darowizna".

Stowarzyszenie Grupa Tramwajowo-Autobusowa WPK GG

Al. Grunwaldzka 5, 80-236 Gdańsk

Adres e-mail: [email protected]

https://wpkgg.pl

https://www.facebook.com/GrupaTramwajowoAutobusowaWPKGG

https://www.instagram.com/gta_wpk_gg

https://www.youtube.com/@gtawpkgg