24 września 2022 r. (sobota) Fundacja Joachima Lelewela organizuje rekonstrukcję (inscenizację) "Wilno 1939 w Suwałkach".

Chcemy pokazać wydarzenia z 18-19 września 1939 r., kiedy to wojska sowieckie - trzy brygady pancerne i dwie dywizje kawalerii - dotarły do Wilna. Nasze oddziały - siły równe trzem pułkom piechoty z kilkunastoma działami oraz improwizowanym pociągiem pancernym - stawiły im opór. Walki trwały krótko w związku z rozkazem dowódcy Okręgu Korpusu III gen. Józefa Olszyny-Wilczyńskiego, by polskie oddziały wycofały się na Litwę. Część żołnierzy dotarła jednak do Grodna i wzięła udział w trzydniowej obronie tego miasta.

[Na zdjęciu - Ostra Brama przed wojną... (fot. domena publiczna)]

Współpracujemy z Muzeum Okręgowym w Suwałkach i grupami rekonstrukcyjnymi, obok Suwałk m.in. także z Grajewa i Osowca. Naszym partnerem jest Wilnoteka - pierwszy polski portal multimedialny na Litwie. Wspiera nas program Niepodległa.

Suwałki są znakomitym miejscem na organizację tego przedsięwzięcia - zaledwie niecałe 200 km od Wilna! Chcemy, by rekonstrukcja wypadła jak najlepiej. Potrzebujemy jednak więcej środków. Ściągnięcie samochodu pancernego i innych pojazdów czy np. działa kosztuje sporo. A dzięki nim całe wydarzenie będzie prawdziwsze! Prosimy więc o wsparcie!

[Projektowane miejsce rekonstrukcji. Oczywiście, 24 września będzie wyglądać inaczej, trochę tak jak ponad 80 lat temu. Fot. P.K.]

W 2014 r. wspólnie z firmą LunarSix i przy współudziale Związku Polaków na Białorusi stworzyliśmy film „Krew na bruku. Grodno 1939”. Chcemy by powstał kolejny - o obronie Wilna. Nasza rekonstrukcja ma być początkiem tego projektu. Na zdjęciu poniżej: scena z kręcenia filmu. Walki o Grodno odtwarzane były w Twierdzy Modlin.