W ostatnich latach w Europie spłonęło lub w płomieniach ucierpiało wiele cennych zabytków. Zamek na wodzie w Wojnowicach jest jednym z nielicznych, które nie posiada ŻADNEGO systemu ochrony przeciwpożarowej. Jest obiektem prowadzonym przez niezależną instytucję społeczną i w związku z tym nie może liczyć na pokrycie większości kosztów ze środków publicznych. Jest to ogromna inwestycja, zarówno pod względem logistycznym jak i finansowym. Koszt prac, wyceniony przez firmę (kalkulacja w załączeniu), to 113 510,53 złotych. 30 000 zł udało się pozyskać w ramach konkursu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a 20 010,53 złotych pochodzi z darowizn otrzymanych w I półroczu 2019 roku w ramach prowadzonej zbiórki publicznej nr 2019/70/OR. Na dzień 7 sierpnia 2019 roku brakuje jednak kwoty 63 500 zł. Od 2014 roku fundacja Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego jest opiekunem Zamku na wodzie. Przeprowadziła ona częściową rewitalizację zabytku. Organizowane są tu koncerty, wystawy, spotkania literackie i warsztaty. Dla dalszego bezpiecznego funkcjonowania jest jednak niezbędne zbudowanie systemu przeciwpożarowego. System musi być zamontowany we wszystkich pomieszczeniach Zamku oraz być połączony radiowo z najbliższą jednostką państwowej straży pożarnej. Kolegium Europy Wschodniej jest organizacją pożytku publicznego (KRS 0000013264), niezależną i nieprowadzącą działalności gospodarczej. Uchrońmy razem Zamek na wodzie dla następnych pokoleń!

Zamek na wodzie w Wojnowicach

Zamek na wodzie jest jedną z niewielu tego typu budowli w Polsce. W całości został wniesiony na palach dębowych wzmocnionych głazami i gliną, umiejscowionych w wodzie. Historia tej wyjątkowej budowli rozpoczyna się w XIV wieku. Jako jej założyciela podaje się Johanna Skoppa.

Wartym wspomnienia jest Mikołaj von Schebitz, który odkupił majątek w 1524 r. Zaplanował on przebudowę obronnej warowni w renesansową rezydencję. Niestety jego śmierć zatrzymała tę inwestycję. Kontynuował ją Jakub Boner, dziedzic słynnej krakowsko-wrocławskiej rodziny Bonerów. Zamek był darem miłosnym dla żony Lukrecji.

W połowie XVI wieku Zamek należał do wrocławskiego patrycjusza Andreasa Hertwiga, który zlecił dokończenie budowy północnowłoskim rzemieślnikom. Od XVII wieku kilkakrotnie zmieniali się właściciele Zamku. Była nimi między innymi słynna rodzina von Maltzan. W XIX wieku ze względu na wyjątkowe warunki klimatyczne działało tu sanatorium. To wtedy most zwodzony zastąpiono murowanym, usuwając ostatnie pozory obronnego charakteru tego miejsca.

XX wiek był najmniej łaskawy dla Zamku. Zarówno przed drugą wojną światową, jak i długo po wojnie nie doczekał się należytej opieki. Dopiero w latach 80-tych XX wieku odrestaurowano zabytek i przekazano go Stowarzyszeniu Historyków Sztuki, które zgromadziło tu piękny zbiór historycznych mebli i dzieł sztuki.

W 2014 roku Zamek wchodzi w kolejny ważny etap - jego właścicielem staje się Kolegium Europy Wschodniej, organizacja pozarządowa założona z inicjatywy Jana Nowaka-Jeziorańskiego, legendarnego Kuriera z Warszawy. Zostaje przeprowadzona rewitalizacja, a Zamek staje się miejscem wydarzeń kulturalnych, społecznych oraz dialogu międzynarodowego. Są tu organizowane wystawy, bezpłatne koncerty, warsztaty i turnieje rycerskie. Odbywają się otwarte dyskusje, spotkania literackie i konferencje z udziałem wielu autorytetów moralnych.

Cel

Celem zbiórki jest zebranie środków na instalację sygnalizacji pożarowej w Zamku na wodzie w Wojnowicach. Związane z tym prace remontowe zostaną przeprowadzone do 31 grudnia 2019 roku. Projekt systemu przeciwpożarowego został opracowany przez architekta Józefa Cempę na podstawie ekspertyzy brygadiera Henryka Słabickiego. Na przeprowadzenie zaprojektowanych prac wydano pozytywną decyzję Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz pozwolenie na budowę.

W ramach prac w Zamku zostanie ułożone okablowanie do systemu detekcji pożaru i sterowania ewakuacją. Zostaną zamontowane między innymi 64 czujki pożarowe i 11 sygnalizatorów akustycznych. Cały system zostanie bezpośrednio połączony z jednostką Państwowej Straży Pożarnej w Środzie Śląskiej.

Na podstawie zapytania ofertowego do realizacji prac wybrano firmę RAJ International, która ma duże doświadczenie podobnych instalacji w budynkach zabytkowych.

Zamkowa biblioteka

W Zamku na wodzie znajduje się Biblioteka im. Jerzego Stempowskiego. Księgozbiór Kolegium Europy Wschodniej liczy kilka tysięcy tytułów. Są to zarówno książki o tematyce wschodniej, jak i klasyka światowej humanistyki. To jedno z najpiękniejszych pomieszczeń Zamku o wyjątkowym klimacie.

Wyjątkowe drewniane stropy

W Zamku znajdują się dwa drewniane stropy o wielkich walorach historycznych. Malowane belki w Sali im. Józefa Czapskiego pochodzą z wrocławskiej kamienicy przy ulicy Ruskiej i są datowane na XVIII stulecie. Zostały przewiezione do Wojnowic dopiero w latach 80-tych XX wieku. Na stropie przeplatają się motywy akantowe, winorośle i kwiaty.

W sali jadalnianej znajduje się strop z lat 30-tych XIX wieku. Jest to szablonowa polichromia wykonana przez wrocławskich rzemieślników na zamówienie wrocławskiego lekarza, który stworzył w Zamku dla swoich pacjentów stację klimatyczną. Okazało się bowiem, że Wojnowice posiadają specyficzny mikroklimat pomagający w leczeniu wielu chorób.

Wyposażenie

W Zamku na wodzie w Wojnowicach znajduje się bogata kolekcja dolnośląskich mebli historycznych, zgromadzona przez Stowarzyszenie Historyków Sztuki. Najstarszy z nich to dębowa szafa z 1794 roku. Nie o wiele młodsza jest skrzynia wyprawowa z wyrzeźbioną datą 1798. Ogromne wrażenie w holu na parterze robi secesyjne lustro z lat początku XX wieku, a w galerii obok – czarna neorenesansowa komoda. Uwagę przykuwają dwie malowane szafy śląskie z aforyzmami- piękne przykłady regionalnej kultury ludowej.

Specjalne miejsce w zamku ma fortepian marki Bechstein z 1889 roku, przekazany w depozyt przez Adama Pomorskiego, wybitnego tłumacza, prezesa Polskiego PEN Clubu. Regularnie odbywają się na nim koncerty zarówno początkujących muzyków europejskich, jak i powszechnie uznanych. Salę im. Czesława Miłosza obok fortepianu ozdabia rzeźbiona szafa biblioteczna z przełomu XIX i XX wieku.

Zamek Wojnowice

Facebook

Zamek Wojnowice

ul. Zamkowa 2

55-330 Wojnowice