To już siódma zbiórka organizowana przez Parafię św. Jakuba, Stowarzyszenie Razem dla Białołęki oraz Fundację AVE na rzecz ratowania "Białołęckich Powązek", czyli zabytkowych nagrobków Cmentarza Tarchomińskiego.

Dotychczas udało się odrestaurować 9 obiektów, w tym słynne już białołęckie winogrona, czyli nagrobek Josepha Labeya, właściciela tutejszych winnic oraz rzeźbę Białej Damy – Krychy Szporko. Właśnie wrócił z pracowni konserwatorskiej nagrobek Rudolfa Ignacego Gozdawy Zdziarskiego, żołnierza Legionów Polskich w Turcji. Warto dodać, że owa formacja liczyła zaledwie 200 żołnierzy, którzy wspierając wojnę z Rosją, liczyli na wywalczenie niepodległości dla Rzeczpospolitej. 

– Ta ostatnia renowacja cieszy szczególnie, ponieważ ubiegłoroczną zbiórkę prowadziliśmy w dużej części poprzez zrzutkę.pl ze względu na zamknięcie cmentarzy – mówi Jan Mackiewicz ze Stowarzyszenia „Razem dla Białołęki”. – Fakt, że zebraliśmy ponad 7 tys. złotych świadczy o dużym poparciu naszego przedsięwzięcia wśród mieszkańców.

– I o tym, że coraz więcej osób rozumie, iż ponad 200-letnia nekropolia przy ulicy Mehoffera jest ważnym materialnym dziedzictwem Białołęki – dodaje Bartłomiej Włodkowski z Fundacji Ave. – Stanowi swoistą kronikę okolicy, co ma szczególne znaczenie w kontekście olbrzymich zniszczeń wskutek walk frontowych 1944 roku. 

Kalendarz i monografia

W tym roku zbiórka będzie w realu 30, 31 X oraz 1 XI 2021 na Cmentarzu Tarchomińskim oraz przez rok od października 2021 do października 2022 na zrzutka.pl. Każdy kto przekaże datek, otrzyma kalendarz ścienny z artystycznymi zdjęciami tarchomińskiej nekropolii autorstwa Macieja Zawistowskiego, fotografa młodego pokolenia. To wydawnictwo zapowiada również album – monografię Cmentarza, jaką od kilkunastu miesięcy przygotowuje Fundacja AVE. Apel organizacji, skierowany do rodzin osób pochowanych na Tarchominie, dotyczący ocalenia pamięci o przodkach, spotkał się z niezwykle żywym odzewem.

– Skala zainteresowanie przekroczyła najśmielsze oczekiwania i wciąż opracowujemy zebrany materiał, a także spotykamy się z potomkami wielu osób – wyjaśnia Włodkowski. – Publikacja ukaże się na początku przyszłego roku, ale podejrzewamy, że będzie miała kontynuację w postaci kolejnych tomów.   

Spacer i koncert bez oklasków - 1 XI 2021, g. 19.30

Tradycją stały się też tarchomińskie zaduszkowe spacery historyczne. W tym roku spotkanie zaplanowano na poniedziałek 1 XI o g. 19.30. Będzie wyjątkowe, ponieważ oprócz gawędy organizatorzy przygotowali koncert zaduszkowy bez oklasków – białołęckich chór Ave oraz znakomity kwartet smyczkowy wykonają utwory Kilara, Bacha, Mozarta i Bortniańskiego. A na finał – uczestnicy pojadą zabytkowym autobusem do krypty Ossolińskich w kościele św. Jakuba. W wydarzeniu nie przeszkodzi zła pogoda – w przypadku deszczu koncert i gawędą odbędą się w tarchomińskim kościele św. Jakuba.

Wyzwania

Na renowację czeka kilkanaście obiektów, w tym wiele mogił osób, które zginęły w tragicznych okolicznościach w 1944 roku. Zachowało się szereg bardzo wartościowych artystycznie płyt nagrobnych z XIX wieku. Pilnej interwencji wymaga też najstarszy nagrobek Ludwiki Jabłonowskiej Unruh z 1853 roku.

A tarchomiński proboszcz ks. Andrzej Kowalski przypomina: – Dawanie i przyjmowanie jest sztuką, której nie powinniśmy przerywać z chwilą śmierci. Wisława Szymborska pisała: „Umarłych wieczność dotąd trwa, dokąd pamięcią im się płaci”. Dlatego przychodzimy na cmentarze do bliskich, by powiedzieć im o naszej miłości i pamięci, a ta wyraża się dbałością o groby.