Na co się zrzucasz?

W latach 2021-2022 realizujemy projekt pt. "Realizacja Krajowego Programu Ochrony Błotniaka Łąkowego" (http://www.bocian.org.pl/blotniakEOG). Projekt uzyskał dofinansowanie z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021 (tzw. fundusze norweskie). Dofinansowanie pokrywa 90% kosztów realizacji czynnej ochrony lęgów błotniaka łąkowego w 16 powiatach zlokalizowanych w woj. lubelski, mazowieckim, łódzkim, podlaskim oraz opolskim. Twoje wsparcie przeznaczymy na pokrycie części wkładu własnego w projekcie.

Samiec błotniaka łąkowego. Fot. Andrzej Łukijańczuk

Dlaczego błotniak łąkowy wymaga ochrony?

Dawniej błotniak łąkowy gnieździł się na terenach podmokłych. Na skutek degradacji (głównie melioracji) tego typu siedlisk zaczął wyprowadzać lęgi w uprawach zbóż ozimych oraz rzepaku. Obecnie w niektórych regionach kraju błotniaki łąkowe gniazdują prawie wyłącznie na polach. Daje to szansę na przetrwanie gatunku w coraz bardziej przekształconym przez człowieka krajobrazie, ale jednocześnie stwarza nowe zagrożenia. Ptaki późno przystępują do lęgów i okres opuszczania przez pisklęta gniazd (od połowy lipca) może przypadać na czas żniw. Jeżeli żniwa rozpoczynają się wcześniej, cześć lęgów (późne lub powtarzane) jest nieumyślnie niszczona podczas koszenia (żniw).  

Gniazdo błotniaka łąkowego z pisklętami w wieku 8-12 dni w uprawie pszenicy ozimej. Fot. Marek Murawski

Jak będziemy chronić lęgi błotniaków łąkowych?

Najskuteczniejszą metodą czynnej ochrony lęgów jest ich zabezpieczanie za pomocą ogrodzeń z siatki. Zastosowanie ogrodzeń eliminuje przypadki nieumyślnego zabijania piskląt w czasie żniw (w czasie koszenia pisklęta pozostają bezpieczne w gnieździe). Sukces lęgowy w gniazdach, objętych czynną ochroną jest znacznie wyższy niż w gniazdach nie chronionych i sięga ponad 90%. Innymi sposobami ochrony lęgów błotniaka łąkowego jest opóźnienie terminu koszenia zboża (w ustaleniu z rolnikiem), przenoszenie piskląt na sąsiednie pole lub sąsiadujący z polem nieużytek, miedzę albo kartoflisko. Metoda ochrony lęgu zależy od wieku piskląt, lokalizacji gniazda, terminu żniw oraz uzgodnień z rolnikiem.

Gniazdo błotniaka łąkowego zabezpieczone ogrodzeniem z siatki i maty słomianej. Fot. Marek Murawski  

Dołącz do naszej zbiórki i pomóż ratować błotniaki łąkowe!

Dlaczego warto?

1. Krajowa populacja błotniaka łąkowego (ok. 2800 par) stanowi trzon populacji UE (ok. 20%).

2.Błotniak łąkowy jest wymieniony w załączniku I Dyrektywy Ptasiej (gatunki szczególnej ochrony).

3. Realizujemy działania zapisane w Krajowym Programie Ochrony Błotniaka Łąkowego, który został zatwierdzony przez Generalna Dyrekcję Ochrony Środowiska w dniu 20.08.2015 r.

4. Krajowa populacja błotniaka łąkowego silnie zmniejszała liczebność (-50%) w okresie ostatnich trzech pokoleń (15 lat), co pozwala zaklasyfikować błotniaka łąkowego jako gatunek zagrożony według kryteriów IUCN.

5. Znaczna część krajowej populacji gnieździ się na polach w uprawach zbóż ozimych i rzepaku, lokalnie ponad 70% par.

6. Straty w wyniku żniw mogą być wysokie i wynosić ponad 60% młodych.

7. Czynna ochrona gniazd błotniaka łąkowego jest skuteczna. Jest prowadzona również w innych krajach UE m.in. w Czechach, na Słowacji, w Niemczech, Austrii, Holandii, Danii, Francji oraz Hiszpanii.

8.Mamy duże doświadczenie w realizacji działań ochronnych. Ochroną lęgów błotniaka łąkowego prowadzimy nieprzerwanie od 2005 r. (ponad 15 lat).

9. Działania ochronne skupiają się obecnie w regionach o znaczeniu kluczowym dla gatunku, tj. takich, w których błotniak łąkowy osiąga największe zagęszczenia. Utrzymanie wysokiej produktywności na obszarach kluczowych gwarantuje zachowanie stabilności populacji krajowej, ale także innych populacji w Europie. (np. w Niemczech, Czechach, na Białorusi). Badania genetyczne wykazały niewielkie zróżnicowanie genetyczne między populacjami, co wynika z dużej mobilność ptaków dorosłych (zwłaszcza samic) i ptaków młodocianych, które osiedlają się w 3 roku kalendarzowym często w znacznej odległości od miejsc gdzie przyszły na świat. Część ptaków, która pochodzi z Polski zasili skrajnie nieliczne i zagrożone populacje w innych krajach Europy. Czynna ochrona lęgów błotniaka łąkowego na obszarach kluczowym ma znaczenie nie tylko lokalne, przyczynia się do ochrony gatunku na całym obszarze jego występowania.

Samiec przekazuje upolowanego gryzonia lotnemu młodemu. Fot. Grzegorz Grygoruk

Więcej informacji o naszych działaniach znajdziesz na stronie http://pygargus.pl/ oraz na fanpage projektu https://www.facebook.com/pygargus