Zbiórka na remont ponad 600 - letniej kaplicy krzyżackiej powstałej po bitwie pod Grunwaldem.

Co to za zabytek?

Kaplica Najświętszej Maryi Panny została zbudowana z inicjatywy Wielkiego Mistrza Henryka von Plauena. Powstanie kaplicy pobitewnej datowane jest na 1411 rok i jest to miejsce uczczenia ofiar bitwy pod Grunwaldem. Powstała w miejscu, gdzie prawdopodobnie stacjonował obóz wojsk krzyżackich. W wyniku badań archeologicznych przeprowadzonych w XX w. odkryto tam masowe groby, w których znaleziono szczątki zidentyfikowane jako należące do mężczyzn w wieku 25 - 50 lat z licznymi ranami w czaszkach. Rany te oraz stan w jakim znaleziono szczątki może świadczyć o udziale w bitwie. Według niepotwierdzonych informacji, które należy traktować raczej jako późną, XVI - wieczną tradycję, kaplica pobitewna stanęła w miejscu śmierci Wielkiego Mistrza Zakonu Krzyżackiego - Ulricha von Jungingena. Kaplica na przestrzeni wieków była kilkukrotnie przebudowywana. Początkowo została wybudowana jako prosta drewniana konstrukcja, która podczas kolejnej wojny polsko - krzyżackiej, tzw. głodowej, została spalona, po czym odbudowana już jako murowana. W XV w. budynek został powiększony do wymiarów 12 x 23 m, do budowy wykorzystano kamień polny, a konstrukcję wzmocniono ośmioma przyporami. Przez cały czas kaplica funkcjonowała jako symbol zwycięstwa wojsk polskich nad zakonem krzyżackim i była celem pielgrzymek, na przekór starań władz pruskich o umniejszenie znaczenia tego miejsca. Niestety w kolejnych latach budynek ulegał stopniowej degradacji co spowodowało, że w 1720 r. władze pruskie poleciły rozebrać ruinę.

W dowód uznania ogromnej wartości historycznej miejsce pola bitwy pod Grunwaldem zostało uznane za pomnik historii zgodnie z Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 września 2010 roku (Dz. U. 2010 nr 184 poz. 1235). Wybór ten został uargumentowany w następujących słowach: "Celem ochrony pomnika historii wymienionego w §1 jest zachowanie, ze względu na wartości historyczne, przestrzenne, materialne i niematerialne, terenu jednej z największych bitew średniowiecznej Europy. Zwycięstwo wojsk polskich i litewskich nad Zakonem Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, wspomaganym przez rycerzy zachodnioeuropejskich, nabrało symbolicznego wymiaru i stało się wartością narodową niezwykle trwale zapisaną w świadomości wielu pokoleń Polaków.

Co potrzeba?

Prace konserwatorskie i restauratorskie będą dotyczyć renowacji ogrodzenia wraz z częściowym wzmocnieniem oraz renowacją muru kaplicy pobitewnej. Zabiegi będą koncentrować się na trzech głównych etapach: oczyszczeniu lica murów, usunięciu zniszczonych spoin i założeniu nowych. W szczegółowym zakresie prace będą wyglądały następująco:

- wykonanie wykopów wąskoprzestrzennych celem podbicia fundamentów murów;

- odgrzybianie powierzchni ścian;

- oczyszczanie hydrościerne powierzchni pionowych, skośnych i cylindrycznych;

- demontaż i montaż nakryw betonowych;

- spoinowanie murów;

- wzmocnienie powierzchni kamienia żelem.

Działania będą prowadzone zgodnie z nadzorem inspektora budowlanego i licencjonowanego archeologa oraz według przepisów wojewódzkiego konserwatora zabytków. Ze względy na zły stan techniczny pozostałości kaplicy pobitewnej prace będą wykonywane ręcznie. Realizacja prac będzie się wiązała z wykonaniem szeregu prac informacyjno - promocyjnych, polegających na bieżącym informowaniu przy wykorzystaniu kanałów mediów społecznościowych o rezultatach prowadzonych działań oraz zachęcaniu do odwiedzin po realizacji.

Obecny stan zachowania pozostałości kaplicy jest określany jako wymagający pilnego przeprowadzenia szeregu prac konserwatorskich oraz restauratorskich. Mur ogrodzenia oraz mur kaplicy pobitewnej jest zagrzybiony oraz pokryty mchem, wykwitami, porostami. Ponadto występują liczne spękania oraz ubytki w licu, które są wynikiem wypłukań po wodach opadowych oraz niewłaściwej gospodarki rolnej, tj. zbyt bliskiej orki pola wzdłuż muru.

Dlaczego zbiórka?

Muzeum Bitwy pod Grunwaldem jako jednostka samorządowa, której charakterystyką jest działalność non profit nie posiada wystarczająco własnych środków pieniężnych, a wielokrotnie składane wnioski o dofinansowanie z budżetu Ministerstwa Kultury nie zostały rozpatrzone pozytywnie, co spowodowało podjęcie decyzji o przeprowadzeniu zbiórki pieniężnej. Razem możemy więcej, dlatego też liczymy na Wasze wsparcie!