APEL!

Ratujmy Chylińskówkę!

Izbę Pamięci

Myśli Wolnościowej, Kultury i Nauki Polskiej,

Stańczyków, Czasu, Młodej Polski,

Studenckiego Komitetu Solidarności, Centrum Jedności Polaków,

Centrum Jedności Rzeczypospolitej

im. św. Jana Pawła II!

Pozostało niewiele czasu na ocalenie historycznego mieszkania, pełnego pamiątek po m.in. św. Janie Pawle II, związanego ze środowiskiem kulturalnym Młodej Polski, Stańczykami, opozycją antykomunistyczną, solidarnościową i patriotyczną z czasów PRL oraz wieloma światłymi ludźmi nauki i kultury pragnącymi wolnej Polski. Sytuacja wydaje się trudna, gdyż w niedługim czasie mieszkanie ma być sprzedane (m.in. agencji towarzyskiej) a wraz z tym wyczyszczone a cały dorobek historyczny zniszczony i rozproszony. Wiele bezcennych pamiątek, archiwaliów, biblioteki, prac naukowych oraz zabytków historycznych zostanie wraz z tym straconych. Aktualnie intensywnie zbieramy fundusze, liczy się każda złotówka aby wykupić i ocalić zabytek - miejsce historyczne, aby nadal pełniło tę samą funkcję miejsca spotkań i jednoczyło Polaków. Byłoby też miejscem przyjaznym dla spotkań seniorów i studentów. Będziemy wdzięczni, gdyby znalazł się darczyńca, wspólnik-inwestor, który chciałby dołączyć do wykupienia i ocalenia obiektu. Kamienica Chylińskich przy ulicy Poselskiej 24 w Krakowie, to szczególny adres, który stał się jednym z najważniejszych ośrodków myśli, inspiracji i kultury Polskiej elity narodowej w XX w. Tu przez lata 70-te i 80-te działał i tworzył Mirosław Dzielski – jeden z dwóch głównych twórców III RP, wraz z intelektualną opozycją antykomunistyczną skupiającą wielkich Polaków. W tym domu spotykali się w latach 1975-1989 trzej myśliciele: Zygmunt Chyliński – fizyk, Mirosław Dzielski – filozof, Janusz Szpotański – poeta, szukający prawdy i wolności. Zygmunt i Wanda Chylińscy (pracownicy naukowi UJ) stanowili grono najbliższych przyjaciół kardynała Karola Wojtyły, potem Ojca Świętego Jana Pawła II, który wraz ze Sługą Bożym bp Janem Pietraszko udzielał im ślubu oraz doskonale znał to miejsce, ich dom, gdyż często przychodził na adoracje do św. Józefa oraz przez długie lata korespondował z nimi. Dzięki tej współpracy 9 czerwca 1991 r. w Warszawie odbyła się beatyfikacja Sługi Bożego bł. o. Rafała Chylińskiego OFMConv franciszkanina (w 250 rocznicę śmierci), krewnego Chylińskich (patrona od epidemii). Chylińscy herbu Jastrzębiec wywodzili się z kresów, jednak zaliczali się do starej krakowskiej inteligencji. Dziadek Zygmunta, Michał Chyliński, był wielce zasłużony dla miasta Krakowa. W XIX i XX w., w czasach prezydenta Leo, Sare i Młodej Polski był I wiceprezydentem Krakowa, radnym miejskim ze stronnictwa Klubu Konserwatywnych Stańczyków, członkiem Komisji Historycznej PAU, nauczycielem, autorem kilku historycznych pozycji książkowych, dziennikarzem oraz redaktorem naczelnym krakowskiego „Czasu”. Związany mocno z twórczym środowiskiem Młodej Polski, współpracował m.in. z Wyspiańskim, Żeleńskim, Tetmajerem, Rydlem i in. Obok Rudolfa Starzewskiego zaliczany był też przez niektórych jako pierwowzór słynnego Dziennikarza z „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego (m.in. słynny cytat: -Cóż tam, panie, w polityce? Chińcyki trzymają się mocno!?). Starzewski wraz z Chylińskim byli przyjaciółmi, współpracowali w redakcji pisma i politycznie w Stańczykach. Zachowały się przekazy, że Chylińscy jako przyjaciele Rydlów i Tetmajerów uczestniczyli w słynnym weselu Rydlów, a po weselu zaprosili Jadwigę Mikołajczykównę z Bronowic a z nią kilkanaście panien z wyższych sfer towarzystwa na podwieczorek, aby mogły przyjrzeć się młodej mężatce. Po słynnej premierze Wesela ukazała się w „Czasie” historyczna, wybitna recenzja sztuki, którą napisał Starzewski przy równie istotnym udziale Chylińskiego. Żona Michała, Anna Chylińska, córka prof. UJ dr Antoniego Rosnera, pioniera dermatologii, pomagała mężowi w redakcji. Podczas I wojny światowej i epidemii jeszcze długo dostarczała „Czas” Rydlom do Pragi, którego czytali od deski do deski. Michał publikował również w „Czasie” w odcinkach „Trylogię” Henryka Sienkiewicza. Zachowały się listy Sienkiewicza do Chylińskiego, w których prosi on o korektę i poprawki dzieła. Michał, jak też jego bracia i krewni pełnili wysokie stanowiska w urzędach i Armii C.K. Galicji (Kajetan, Antoni, Mieczysław Ludwik Ritter von Chyliński) oraz w II RP i Wojsku Polskim. Michał i Anna mieli dwóch synów Adama i Wojciecha (chemika), ojca Zygmunta. Byli oni niezwykle gościnni i prowadzili dom otwarty, dlatego przyciągali wszystkich intelektualistów mających na sercu dobro Polski. Odbywały się tu spotkania koła filozoficznego duszpasterstwa akademickiego „Beczka”, które powstało dzięki osobistym zabiegom i zaangażowaniu kard. Karola Wojtyły. Skupiały one zarówno studentów i absolwentów krakowskich uczelni, czyli najtęższe umysły intelektualne, które rozwijały koncepcję prac filozoficznych, teologicznych oraz naukowych Karola Wojtyły i innych. Spotkania odbywały się pod kierunkiem dominikanów: o. Jana Andrzeja Kłoczowskiego OP (głównego opiekuna), o. Jacka Salija OP (Kawalera Orderu Orła Białego), o. Tomasza Pawłowskiego OP (główny duszpasterz akademicki), o. Joachima Badeniego OP, o. Józefa M. Bocheńskiego OP, o. gen. Adama Studzińskiego OP (Kawalera Orderu Virtutti Militari). Pośrednio związani byli też: ks. Józef Tischner, ks. Michał Heller, prof. Stanisław Rodziński, prof. Krzysztof Penderecki oraz środowiska PAT, UJ, AGH, AM, ASP, KIK, Znaku, Tygodnika Powszechnego itp. Chylińscy w stanie wojennym, jeszcze na początku pontyfikatu Jana Pawła II zapraszani byli czasem przez papieża do Watykanu na obiad, na którym, m.in. z Józefem Tischnerem omawiali sprawy narodowe i aktualną sytuację. Dziesięcioletni wówczas Maciej dostał od papieża piękną zbroję rycerza Maltańskiego. Mama Wandy, Margit Janisiewicz, znana krakowska kwiaciarka, dostarczała kwiaty na ołtarz papieski, zawsze gdy Ojciec Święty odwiedzał Kraków. Spotkania u Chylińskich zaowocowały u Dzielskiego powstaniem koncepcji liberalizmu chrześcijańskiego, łączącego myśl ekonomiczną Friedricha von Hayek’a, etykę Kanta oraz nauczanie Jana Pawła II. Mirosław Dzielski wspólnie wraz z Tadeuszem Syryjczykiem zapoczątkowali tu działalność Krakowskiego Towarzystwa Przemysłowego, które stało się założycielem Pierwszego Polsko- Amerykańskiego Banku, dziś BNP Paribas Bank Polska. Janusz Szpotański (Szpot), wybitny poeta, satyryk, krytyk i teoretyk literatury, tłumacz, szachista z tytułem mistrza Polski, autor wielu dzieł, w których z wdziękiem szydził z rządzących w PRL, więziony za swoją działalność. Doskonale uzupełniał odbywające się spotkania, jako geniusz pamięci potrafił godzinami mówić trzynastozgłoskowcem. We współpracy ze Skrzyneckim przygotowywał występ w Piwnicy pod Baranami. Antoni Libera tak o nim wspominał: „Słyszy się tu i ówdzie rozmaite pojęcia, wyrażenia i hasła, które mają określać kim był Janusz Szpotański. «Satyryk», «prześmiewca komuny», «enfant terrible opozycji», «nieprzejednany trefniś epoki peerelu», «mózg polityczny», «szachista», «legenda Solidarności»... Chociaż wszystkie te hasła nie mijają się z prawdą, żadne z nich nie daje dostatecznego pojęcia o tożsamości, i roli, i losie tego człowieka. Ślizgają się po powierzchni, redukują, spłycają. Szpot był kimś znacznie większym – głębszym i poważniejszym”. Zawiązał się tu Studencki Komitet Solidarności (tzw. hierarchistów), który odegrał ważną rolę w powstaniu Solidarności i przemianach po 1989 r. Działali tu m.in. Liliana Batko, Bogusław Sonik, Józef Ruszar, Marian Wallek-Walewski (wybitny muzykolog), Aka i Jan Środoniowie itp. Wśród znanych członków w środowisku tym wyróżnili się m.in. Bronisław Wildstein, Bogdan Klich, Róża Thun, Marian Banaś, Iwona Galińska, Tomasz Schoen, Anna Szwed, Tomasz Mianowicz, Krystyna Czerni, Wojciech Sikora, Jan Polkowski, Pawel Kłoczowski, Jacek Rakowiecki, Zdobysław Milewski, Janusz Pierzchała, a przede wszystkim zamordowany przez bezpiekę Stanisław Pyjas. W czasach stanu wojennego działali tu działacze KOR (Komitetu Obrony Robotników oraz m.in. środowisk KPN, ZChN, NZS, itp.), potem wielcy politycy, m.in. Jacek Kuroń, Adam Michnik, Antoni Macierewicz, Lech Wałęsa i in. Powstawały tu wielkie idee myśli społecznej, ekonomicznej, filozoficznej, narodowej, zarówno naukowe, jak i kulturalne. Skupiali się tutaj zarówno naukowcy: filozofowie, teologowie, fizycy, politycy, działacze społeczni, duchowni katoliccy, jak i artyści, wrażliwi poeci, muzycy wielkiego talentu i sławy. Było to wyjątkowo inspirujące miejsce swobodnej wymiany myśli elity narodowej i opozycjonistów z całej Polski, gdzie mogli współpracować i współtworzyć idee nowej wolnej Polski. Stworzyło się tu środowisko intelektualne, które wpłynęło na historię Polski. Przez lata cenzury PRL miejsce to jednoczyło polaków, stało się jakby intelektualnym „katalizatorem Solidarności”, umacniając i sprowadzając ją na wyższy poziom. Prof. Zygmunt Chyliński jako wielki fizyk teoretyk oraz filozof, meloman w swojej pracowni stworzył przełomowe teorie oraz ustanowił wielkie odkrycia z dziedziny fizyki cząstek elementarnych, teorii kwantów, teorii względności na najwyższym światowym poziomie naukowym, wygłaszał odczyty na największych ośrodkach naukowych m.in. w USA, korespondował m.in. ze Stephenem Hawkingiem. W pracowni Zygmunta, tzw. „Salonie pod nocnikiem”, w którym Zygmunt trzymał swoją kolekcję jeleni, przez wiele lat swoje spotkania naukowe urządzało światłe środowisko intelektualne SKSu. Wraz z Dzielskim, Szpotańskim, Sonikiem i wieloma innymi legendami solidarności, dokonywali oni intelektualnych cudów przeobrażając nasz kraj na lepsze. Znajduje się tu też bardzo ciekawy jedyny w swoim rodzaju model klasycznego pomnika alegorii Wawelu i Wisly, jako legendarnego Słowiańskiego Króla i obejmującej go Królewny, który miał stanąć na krakowskich plantach (m.in. pomiędzy Wawelem a Wisłą). Syn Zygmunta Maciej Chyliński, utalentowany muzyk i kompozytor, ucząc się pod kierunkiem wybitnego nauczyciela skomponował tu niezwykłe utwory muzyczne. Ponadto Maciej Chyliński wraz z przyjaciółmi rozpoczął tu działalność agencji muzycznej Presto, która wraz z KTP organizuje wiele cyklicznych koncertów m.in. Last Night of the Proms in Cracow, koncerty kameralne w kościele św. Piotra i Pawła, itp. Miejsce to zrodziło Stowarzyszenie Izba Pamięci Myśli Wolnościowej, Kultury i Nauki Polskiej – Centrum Jedności Polaków, Centrum Jedności Rzeczypospolitej oraz Fundację Pamięci Rodziny Chylińskich „Chylińskówka”. Kamienica Chylińskich przy ul. Poselskiej w Krakowie była miejscem stałych spotkań awangardy Krakowa już od drugiej połowy XIX w. do XXI wieku. Zostało tam wiele artefaktów, pamiątek, idei i wspomnień, mogących nadal służyć w swoim charakterze tym szczytnym ideom. Jest ono teraz zagrożone poprzez sprzedaż i zmianę właścicieli, likwidacją, zniszczeniem, rozproszeniem i przejęciem przez inne podmioty nieprzywiązujące wagi do historii miejsca, m.in. agencje towarzyskie. Apelujemy do wszystkich, którym na sercu dobro Ojczyzny o pomoc w ocaleniu, ożywieniu i zachowaniu tego miejsca dla potomnych. Zbieramy środki na wykupienie i stworzenie tu godnej Izby Pamięci Wolności, Kultury i Nauki Polskiej oraz na rozwój i promocję dzieła. W Centrum Jedności i Tradycji Rzeczypospolitej pragniemy pielęgnować tradycje współpracy i odbudowywania relacji i więzi pomiędzy narodami zamieszkującymi ziemie dawnej Rzeczypospolitej. Ponadto Wanda Chylińska będąc pracownikiem naukowym ówczesnej Akademii Medycznej w Krakowie, wykazywała się heroiczną postawą organizując w trakcie stanu wojennego liczne strajki studenckie, rozdawała egzemplarze Pisma Świętego kupowane z własnych funduszy, budząc ogólny podziw wśród przyszłych lekarzy. Do dziś dla wielu osób znających ją odobiście jest wzorem prawdziwie chrześcijańskim. Osobą, która umiała godzić pracę naukową z życiem codziennym i modlitwą. Jest wzorem prawdziwego nauczyciela akademickiego, który nie bał się swoich poglądów. Inspirowała młodych lekarzy do poszukiwania nowych form terapii. Pomagała wszystkim osobom, których spotkała na swojej drodze, którzy byli w jakiejkolwiek potrzebie czy to duchowej, czy materialnej. Dla dobra ludzi najuboższych chcielibyśmy zrealizować tu m.in. otwarcie Instytutu Medycyny Naturalnej „Rafael”, biorąc za przykład charyzmat bł. o. Rafała Chylińskiego franciszkanina, który pomagał wielu chorym, szczególnie w czasie epidemii. Ponadto Wanda Chylińska pracując na Akademii Medycznej zajmowała się medycyną naturalną i nową filozofią medycyny. Pomagaliby nam fachowi lekarze, ziołolecznicy i specjaliści medycyny naturalnej, szczególnie ludziom, których często nie stać na drogich lekarzy i fachową pomoc w dzisiejszych chorobach, szczególnie obecnie głównej pandemii Covid. Jednak brakuje nam jeszcze wielu środków na te dzieła. Potrzeba kwoty w granicach 1 mln zł na odkupienie i modernizację miejsca. Gorąco liczymy na wsparcie!

Pełny opis: zrzutka.pl/rn56nv

Bbliografia: Jan Andrzej Kłoczowski OP, Kłocz. Autobiografia, Wyd. Literackie, Kraków 2015. Monika Śliwińska, Panny z Wesela, siostry Mikołajczykówny i ich świat, Wyd. Literackie, Kraków 2021. Zeszyty Literackie, nr 77/2001. Adam Gliksman, Małopolski Szlak Solidarności: Studencki Komitet Solidarności w Krakowie. Przewodnik, Kraków 2020.

https://zrzutka.pl/rn56nv

Kontakt: [email protected]