Gotycki kościół w Pasymiu to nie tylko cenny zabytek architektury. To również wspaniałe wnętrze z wystrojem gromadzonym przez stulecia stanowiącym świadectwo historii kościoła i miasta. Ale to też skarbnica archiwaliów, w tym niezwykle interesujących, cennych starodruków i manuskryptów. Starodruki po konserwacji: Biblie W parafialnym archiwum uwagę przyciągają niezwykłe Biblie, z czerpanego papieru, oprawne w drewno i tłoczoną skórę, spięte rzemieniami i klamrami. Najstarsza z nich pochodzi z 1650 roku. Zgromadzony w archiwum parafii zbiór Biblii jest bardzo ciekawy zarówno pod względem edytorskim jak i historycznym. Oprócz wartości religijnych kolejne wydania Biblii pokazywały zmiany wynikające ze zmiany stylów w edytorstwie, introligatorstwie, nurtów w sztuce itp. Są też ciekawym źródłem badań językoznawczych - zawsze były wynikiem dostosowywania się tłumaczeń do rozwoju języka tak, aby czytelnik nie musiał się zmagać z określeniami, które wyszły z codziennego użycia. W latach 2016 – 2017 przeprowadzone zostały prace konserwatorskie zbioru Biblii z XVII i XVIII w Edykty W roku 2017 r. konserwacji poddany został zbiór edyktów królewskich z lat od 1723 do 1799. Edykt (łac. edictum) to opublikowane zarządzenie lub obwieszczenie). Zbiór pasymskich edyktów powstał na ziemiach, które od wieków zamieszkiwane były przez społeczność zróżnicowaną kulturowo: Polaków, Niemców, Prusów, Litwinów. Opublikowane w językach polskim, niemieckim a także litewskim zarządzenia trzech królów pruskich oraz carycy Elżbiety Piotrownej Romanowej ukazują dziedzictwo historyczne, wielokulturowe i wielowyznaniowe tej ziemi, są świadectwem dawnych czasów i źródłem informacji na temat historii oraz różnych płaszczyzn codziennego życia mieszkańców. Oprócz wartości historycznych edykty są też ciekawym źródłem badań językoznawczych. To także ciekawy zbiór pod względem edytorskim. W archiwum parafialnym znajduje się ponad 170 edyktów, z czego 104 najbardziej zagrożonych nieodwracalnym uszkodzeniom obiektom przywrócono właściwy stan. Wszystkie prace konserwatorskie starodruków: kolekcji Biblii i edyktów królewskich zostały przeprowadzone przez wyspecjalizowaną pracownię konserwacji papieru z Olsztyna. https://olsztyn.wyborcza.pl/olsztyn/7,150375,21297978,nieznane-skarbyewangelikow-ocalone-po-latach.html Dziś pilnej konserwacji wymagają najstarsze zabytki pisane Pasymia, znajdujące się „na miejscu” by zachować je dla przyszłych pokoleń. W niewielkim parafialnym archiwum znajdują się bardzo cenne zabytki pisane związane z historią miasta Pasymia, jego mieszkańców i mieszkańców i okolicznych wsi. Najstarsze z nich pochodzą z lat 1650 – 1700. Są to dokumenty rachunkowe. Jedną z ciekawostek dokonanych w dokumentach zapisków są między innymi zapisane nazwy wsi gminy Pasym w XVII wieku. Okazuje się, że były one takie same jak dziś, na przykład wieś Grzegrzółki pisana dwa razy przez „rz” i „ó”. Warto prezentować i zachować najstarsze pasymskie manuskrypty dla przyszłych pokoleń. Są one bowiem świadectwem niezwykłej historii mazurskiej ziemi. Rachunki Trzysta dokumentów rachunkowych nie posiada opraw. Były jedynie ze sobą połączone poprzez szycie, które uległo częściowemu uszkodzeniu. Spowodowało to liczne zniszczenia mechaniczne kart. Ponadto dokumenty uległy zalaniu lub silnemu zawilgoceniu w dolnej ich części. W tych miejscach karty zostały całkowicie zdegradowane, zostało to spowodowane rozwojem mikroorganizmów. W wyniku tego papier zatracił swoje właściwości mechaniczne, stał się przebarwiony, kruchy, rozpadł się na mniejsze i większe fragmenty, które uległy przemieszczeniu- powstały duże ubytki w papierze. W najgorszym stanie znajdują się pierwsze i ostatnie karty. Korzystanie z dokumentów w tym stanie jest praktycznie niemożliwe, każdy kontakt z nimi powoduje ich dalsze niszczenie. Prace konserwatorskie są jedynym sposobem na uratowanie tych dokumentów i zawartych w nich informacji. Głównym celem prac będzie zatrzymanie procesu degradacji oraz niszczenia archiwaliów, polepszenie walorów użytkowych i estetycznych, przywrócenie, na ile to możliwe, pierwotnego wyglądu oraz zabezpieczenie dla przyszłych pokoleń. Cel ten może zostać osiągnięty poprzez wykonanie profesjonalnych zabiegów konserwatorskich takich jak: wzmocnienie struktury papieru i uzupełnieniu ubytków w papierze masą papierową- poprawa jego właściwości mechanicznych. Pierwotne szycie dokumentów zostanie zrekonstruowane, wykonane zostaną opakowania zabezpieczające. Prace konserwatorskie pasymskich manuskryptów przeprowadzić może wyspecjalizowana pracownia konserwacji papieru z Olsztyna, ta sama, która z sukcesem przeprowadziła konserwację kolekcji starodruków: Biblii i edyktów królewskich. Koszt przeprowadzenia prac konserwatorskich wykonanych przez pracownię konserwacji zabytków – konserwacja papieru wynosi 6000,00 PLN Będziemy wdzięczni za wsparcie przez Państwo naszego projektu. Za każdy dar serdecznie dziękujemy. Rada Parafialna Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Pasymiu. Na stronie internetowej Parafii oraz na facebooku będziemy na bieżąco informowali Państwa o wysokości zebranej zbiórki oraz zaawansowaniu planowanych do przeprowadzenia prac. https:// Wpłaty można także dokonywać na konto Parafii: Parafia Ewangelicko-Augsburska ul. Jedności Słowiańskiej 3 12-130 Pasym , Numer konta: Bank Spółdzielczy : 30 8838 1060 2009 0600 1571 0001 tytuł wpłaty: ofiara na cele kultu religijnego-konserwacja manuskryptów z XVII w. (wpłatę można odpisać od podatku przy rozliczeniu PIT).