GENEZA / DLACZEGO CROWDFUNDING?

Jesteśmy grupą niezależnych twórców. W ramach rezydencji artystycznej podczas Festiwalu Sopot Non Fiction 2020 przygotowujemy spektakl na podstawie książki Heinza Hegera "Mężczyźni z różowym trójkątem". W związku z trudną sytuacją spowodowaną epidemią Covid-19, prosimy o wsparcie, które umożliwi nam pokrycie kosztów projektu. Zebrane fundusze przeznaczymy na pokrycie kosztów rezydencji i transportu.

OPIS PROJEKTU

Tematem projektu są kwestie tożsamościowe i antydyskryminacyjne. Tekstem bazowym, w oparciu o który chcemy zrealizować przedsięwzięcie, jest książka "Mężczyźni z różowym trójkątem" Heinza Hegera. Z jednej strony jesteśmy zainteresowani przybliżeniem wciąż – w naszym poczuciu – nie do końca istniejącej w powszechnej świadomości tematyki homoseksualizmu w czasie Zagłady. Z drugiej strony uważamy, że w kontekście czasów współczesnych warto przywoływać tego rodzaju teksty jako ostrzeżenie i przypomnienie – mimo że jesteśmy zaledwie osiemdziesiąt lat od tamtych czasów, stare demony są gdzieś tutaj z nami i czasem z czyichś ust słychać ich pomruk.

Punktem wyjścia jest dla nas temat prześladowania osób homoseksualnych w czasie drugiej wojny światowej, chcemy jednak zbadać temat w szerszym kontekście, wykraczając poza ramy czasowe, przyglądając się pewnym mechanizmom, które nie zmieniają się bez względu na okoliczności w których żyjemy.

Żyjemy w epoce symbolu. Upraszczania. Tempo wydarzania się rzeczywistości oraz wielość jednoczesnych komunikatów, informacyjny natłok wymuszają selekcję: przedzieranie się przez nagłówki, paski, hasła, skróty. Przez to redukujemy znaczenia, wrażliwość i czujność ulegają stępieniu.

Mężczyźni z różowym trójkątem – ta literacka nazwa zwróciła naszą uwagę. Substytut słów gej, homoseksualista, a jak subtelniejszy, o wiele bardziej czuły. Otwiera się zakres skojarzeniowy: w kontekście niebezpieczeństwa, jakim jest redukowanie złożonej całości do symbolu, skrótu, który przybija niechciane skojarzenia, powiela stereotypy, odczłowiecza, odziera z indywidualności i wpycha na siłę do zbiorowości, której różnorodność nie jest przedstawiana jako wartość, w której nic nie jest wartością. Żyd, gej, Cygan, Murzyn. Nie za łatwo? W ostatnich latach coraz mniej czasu na uważne studiowanie świata, coraz mniej czasu na namysł.

Mimo że rewolucja seksualna wydarzyła się dekady temu, wydaje się, że nie wydarzyła się nigdy do końca w naszym kraju. Cały czas istnieje u nas społeczny problem, trudność w rozmowie na temat seksualności. Używając słowa gej w oczach wielu ludzi redukuje się jednostki wyłącznie do sfery seksualnej, jakby unieważniało się ich zainteresowania, osiągnięcia, miłości, cierpienia, całą dotychczasową drogę. To uprzedmiotawia, urywa dyskusję. Przy czym seksualność, jej świadomość i chęć rozwijania traktowane są raczej jako coś złego, wypieranego ze sfery publicznej (vide: "Ciało i społeczeństwo" Petera Browna, Wyd. Homini).

W książce "Mężczyźni…" główny narrator opowieści przypomina to, co tak łatwo wymyka się powszechnej uwadze – zdrapuje łatkę geja i przywraca samemu sobie zabraną przez oprawców twarz. Ociepla wizerunek, ale w szczerym geście autorozliczenia, bilansu życia. Opowiada o matce, ojcu, wykonuje pracę uczłowieczania. Wobec wielu dehumanizujących narracji, ta przywraca nadzieję, że ten proces można i da się odwrócić. Naznaczanie, stygmatyzacja, segregacja powodują, że wypiera się ze świadomości istniejącą wrażliwość drugiego. Nadając nazwy procesom i zjawiskom, mimo pozornego porządkowania świata, w rzeczywistości trywializujemy go, urywamy rozmowę, polaryzujemy, antagonizujemy, rozmywamy znaczenia.

Realizując projekt w ramach rezydencji, mamy przed sobą zadanie: stworzyć taką opowieść, w której ścierają się dwie narracje, humanizująca i dehumanizująca. Historyczne świadectwo stanowi materiał do zmierzenia się z opisywanym przez Olgę Tokarczuk czułym narratorem.

To dość przerażające i zastanawiające, że niesławny paragraf 175 został uchylony w Niemczech dopiero w 1994 roku.

KIM JESTEŚMY

Krzysztof Popiołek - absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. L. Solskiego w Krakowie; reżyser, kurator projektu Nowe Formy Teatru w Mazowieckim Instytucie Kultury w Warszawie. Współpracował z Krystianem Lupą, Michałem Zadarą, Barbarą Wysocką, Kelly Lovelady oraz Brianem Michaelsem. Jako reżyser współpracował m.in.: z Teatrem im. J. Słowackiego w Krakowie („Śpią wystawy” Martyna Lechman), Teatrem im. S. Jaracza w Olsztynie („Wojna nie ma w sobie nic z kobiety” Swietłana Aleksijewicz, „Jak ty uważasz słowo miłość” Fiodor Dostojewski), Daugavpils teātris na Łotwie („Jutro będzie dobrze” Damian Dąbek, Iwan Bunin), Teatrem Żydowskim w Warszawie („Ginczanka. Chodźmy stąd”), Teatrem Polskim w Bielsku Białej („Tęskniąc” Etgar Keret) czy Ośrodkiem Teatralnym Kana w Szczecinie („Gęstość zaludnienia” Swietłana Aleksijewicz).

Ostatni spektakl prezentowany był również w Teatrze X-Cai w Tokio. W latach 2014-2016 asystent naukowy w krakowskiej szkole teatralnej. Jest autorem eseju opublikowanego przez Uniwersytet Śląski w Katowicach („Wierność artysty wobec marzenia w procesie twórczym a rzeczywistość prawna i ograniczenia autonomii twórcy”). W październiku 2019 r. wygłosił wykład „Literatura jako schron na czasy kryzysu” na polonistyce Uniwersytetu Tokijskiego, dotyczący pracy nad tekstem w teatrze. Nagrodzony nagrodą publiczności za najlepszą reżyserię na TopOffFestival 2019.

|| fot. Bartek Warzecha

Radosław Jamroż - aktor, absolwent Policealnego Studium Aktorskiego im. A. Sewruka w Olsztynie (2017), oraz Collegium Civitas w Warszawie (katedra socjologii, kierunek: marketing, reklama, nowe media). W 2011 roku zadebiutował w warszawskim Och-Teatrze Krystyny Jandy wcielając się w rolę Billy'ego w spektaklu "Koza, albo kim jest Sylwia" w reżyserii Kasi Adamik i Olgi Chajdas. W 2013 otrzymał nagrodę za najlepszy debiut aktorski podczas Festiwalu Debiutantów "Pierwszy kontakt" w Toruniu. Na szklanym ekranie zadebiutował rolą Benka Lokatosa w serialu TVP "Głęboka woda" wyreżyserowanym przez Magdę Łazarkiewicz.

Współpracował między innymi z Teatrem Zagłębia w Sosnowcu, Teatrem Studio, Teatrem Polonia, Teatrem Moich Marzeń. Od 2017 roku jest związany z Teatrem im. S. Jaracza w Olsztynie. Laureat I Nagrody Aktorskiej (rola Birona, "Stracone zachody miłości", reż. I. Vendral) na Międzynarodowym Festiwalu w Kemerowie w Rosji, Wyróżniony przez miesięcznik Teatr za Najlepszy debiut teatralny (rola Helvera, „Noc Helvera”, reż. G. Castellanos) , oraz stypendysta Stypendium Artystycznego Prezydenta Olsztyna. Współpracował z takimi reżyserami jak Adam Nalepa, Janusz Kijowski, Jerzy Satanowski, Ivo Vedral, Jacek Bunsch, Krzysztof Rekowski czy Giovanny Castellanos. Od 2019 współpracuje z Teatrem Studenckim Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego "Kloszart" pełniąc funkcję pedagoga oraz reżysera.

Jakub Margosiak - magister sztuki; doktorant w Łódzkiej Szkole Filmowej; absolwent Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie; wolny słuchacz na Wydziale Teatru Tańca w Bytomiu. Założyciel Living Space Theatre. Członek International Dance Comittee.

Brał udział w International Summer Program w Watermill Center w Nowym Jorku. Odbył rezydencję artystyczną podczas festiwalu AgitÁgueda w Portugalii. Twórca wielu projektów artystycznych. Współorganizował Międzynarodowy Festiwal Teatrów Tańca KROKI w Krakowie oraz Olimpiadę Teatralną w ramach Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Współpracował m.in. z: The Bruce High Quality Foundation (Nowy Jork), Expedition Metropolis Theater (Berlin), Teatrem La Pailette (Francja), Teatrem Nicoli (Kraków), Teatrem Brama (Szczecin), Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego (Warszawa).

Grzegorz Łabuda - absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. L. Solskiego w Krakowie - Wydziału Teatru Tańca w Bytomiu. Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa. Narodowego za osiągnięcia artystyczne. Absolwent Szkoły Aktorskiej M. Czechowa w Nowym Jorku. Członek Michael Chekhov Association. Uczestnik festiwali i projektów m.in. w Busan International Performing Arts Festival w Korei, V Sympozjum Tańca w ramach Międzynarodowego Kongresu Teatralnego w Hiszpanii, projekt edukacyjny „Do sztuki gotowi start!” organizowany przez Galerię Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach i wiele innych. Uczestnik projektu badawczego „Joy of discovery” w Chinach w ramach 1st CEEC-China Summer Dance Camp.

grafika: Grzegorz Komorowski, zdjęcie: Unsplash