Co sprawdzamy w Zrzutka.pl, czyli kiedy zgłaszać podejrzaną zrzutkę?

Od początku naszego funkcjonowania, umożliwiamy wszystkim Użytkownikom naszego portalu skorzystanie z opcji pozwalającej na zgłaszanie podejrzenia nadużycia dokonanego przez Organizatora jakiejkolwiek zorganizowanej u nas zrzutki.

Za pomocą przycisku ,,zgłoś nadużycie”, każdy może podzielić się z nami swoimi podejrzeniami względem organizowanych na naszym portalu zbiórek. Wszystkie takie zgłoszenia są analizowane przez naszych pracowników. Niejednokrotnie zdarzyło się, że to właśnie tą drogą uzyskaliśmy pierwsze informacje, które doprowadziły do wykrycia prób oszustwa na naszym portalu, co zawsze zgłaszamy odpowiednim organom ścigania, lub do ustalenia zaistnienia innego typu nadużycia, prowadzącego do usunięcia lub zablokowania przez nas danej zbiórki.

Cieszymy się, że nasi Użytkownicy zachowują czujność, gdyż umożliwia nam to szybsze i sprawniejsze wykrywanie wszystkich ewentualnych nadużyć.

Tym niemniej, otrzymujemy taką drogą również znaczną liczbę zgłoszeń niezasadnych, które nie wskazują na naruszenie przez danego organizatora przepisów prawa lub zapisów naszego regulaminu. Szczególnie często zdarza się to wtedy, gdy cel danej zrzutki jest kontrowersyjny (a nie zakazany) i zbiórka nabiera znacznego medialnego rozgłosu. Z tego powodu zdecydowaliśmy się przygotować mały poradnik, który wskazuje, jakiego typu zgłoszenia są dla nas najbardziej przydatne.

Jako portal zrzutka.pl jesteśmy świadomi tego, że nasi użytkownicy reprezentują całą gamę poglądów społecznych i politycznych czy przekonań religijnych. Tworząc zasady naszego portalu, zdecydowaliśmy, że nie będziemy nigdy oceniać tego, czy takie poglądy są słuszne. W tym zakresie kierujemy się zatem zasadą pełnej neutralności światopoglądowej. Hasło naszego portalu – zrzucaj się na co chcesz – stanowi podstawę naszego funkcjonowania, a jedynym ograniczeniem tej swobody są przepisy powszechnie obowiązującego prawa - opisaliśmy je w tym artykule

Z tego wynika również inna reguła. Otóż fakt, że na naszym portalu zorganizowana zostaje dana zbiórka, nie oznacza, że udzielamy jej – jako Zrzutka.pl – jakiegokolwiek wsparcia. To wyłącznie nasi Użytkownicy, decydując się na przekazanie darowizny konkretnemu Organizatorowi, uznają, że opisywany przez niego cel jest godny uwagi i zasługuje na to, by go wspomóc. Kwota zgromadzona na zbiórce w całości pochodzi z wpłat takich Użytkowników. Aż do momentu, w którym sam cel danej zrzutki naruszałby przepisy obowiązującego prawa, nie czujemy się uprawnieni do tego, by go oceniać. Pomimo zatem, że nasi pracownicy – jak każda osoba – posiadają własne poglądy i przekonania, to prowadząc weryfikację zbiórek lub dokonując oceny zasadności otrzymywanych przez nas zgłoszeń, swoje emocje muszą oni odłożyć na bok.

Warto tutaj też zaznaczyć, że środki, które Wspierający przekazują Organizatorowi, w żadnym momencie nie stają się naszą własnością. Dla każdej zrzutki prowadzimy osobny rachunek płatniczy, a właścicielem wszystkich zgromadzonych tam środków staje się – już w chwili otrzymania wpłaty od Wspierającego - jej Organizator. Jako Krajowa Instytucja Płatnicza, podlegamy przepisom powszechnie obowiązującego prawa, które wyraźnie wskazuje nam sytuacje, w jakich możemy zablokować środki zgromadzone na takim rachunku. Są one dokładnie określone również w naszym regulaminie, który wyczerpująco opisuje też, kiedy możemy przerwać daną zrzutkę i zwrócić zgromadzone środki z powrotem do Wspierających. Zapisów tych nie możemy interpretować rozszerzająco – w każdym przypadku, w którym decydujemy się na zablokowanie lub przymusowe usunięcie jakiejś zrzutki, musimy mieć do tego silną, popartą solidnym uzasadnieniem, podstawę prawną. Podejmując taki krok, ingerujemy bowiem w cudze prawo własności. Podstawą bezpieczeństwa systemu płatniczego jest zaś to, by każdy, kto przechowuje w nim swoje pieniądze, miał pewność, że nigdy nikt nie będzie w stanie bezpodstawnie pozbawić go dostępu do tych środków.

Nasz portal stosuje jedne z najbardziej zaawansowanych procedur weryfikacyjnych wśród wszystkich portali crowdfundingowych zarówno w Polsce, jak i w Europie. Skupiają się one jednak na wykryciu takich nadużyć Organizatorów zbiórek, w przypadku których będziemy w stanie podjąć odpowiednie kroki, czyli nadużyć dokonanych bezpośrednio na naszym portalu, i związanych bezpośrednio z prowadzoną u nas zbiórką. Należy pamiętać, że Zrzutka.pl nie jest – i nie aspiruje by być – sądem, prokuraturą czy inną organizacją powołaną do ścigania czynów zabronionych. To z kolei sprawia, że nie zawsze będziemy w stanie zastosować się do sugestii zgłaszającego, pomimo nawet, że zgłoszone do odpowiedniego organu, mogłyby one ostatecznie okazać się słuszne.

Jakkolwiek zatem wiele wysiłku wkładamy w zapewnienie, że organizowane u nas zrzutki będą zawsze prowadzone w celu zgodnym z prawem, oraz że będą uczciwe, a wskazany przez Organizatora cel będzie prawdziwy, to jednak nie możemy wchodzić w rolę sędziego i rozpoznawać na naszym portalu prywatnych sporów. Podobnie, nie jesteśmy władni, by oceniać całokształt zachowania Organizatorów poza naszym portalem, lub prowadzić śledztwa w celu wykrycia lub potwierdzenia jego zachowań, które z prowadzoną przez niego zbiórką nie są bezpośrednio związane. Podczas podejmowania decyzji o usunięciu zbiórki, nie możemy też opierać się wyłącznie na pogłoskach, plotkach lub informacjach medialnych – choć bywają one niejednokrotnie przyczyną wszczęcia przez nas dodatkowych czynności weryfikacyjnych, zmierzających do ustalenia ich prawdziwości.

Aby ułatwić naszym Użytkownikom dokonywanie zgłoszeń, przygotowaliśmy listę najczęstszych sytuacji, w których otrzymywane zgłoszenia pomagają nam w prawidłowej weryfikacji zrzutek, jak i takich, w których zgłoszenia będziemy zmuszeni ocenić jako niezasadne:

Co warto zgłaszać?

• podejrzenie, że sam cel zrzutki jest zakazany przez obowiązujące prawo. Pamiętaj, że za pośrednictwem naszego portalu Wspierający dokonują dobrowolnych darowizn na rzecz Organizatora, lub zawiązują z nim umowę innego typu (sprzedaży, świadczenia określonych usług), a co do zasady, w Polsce obowiązuje swoboda takich umów. Tym niemniej, niektóre zrzutki, już na podstawie opisu mogą być wprost zakwalifikowane jako naruszające prawo. Zrzutki, które w przeszłości blokowaliśmy w oparciu o ich niezgodny z prawem cel, polegały np. na organizacji gry hazardowej, na prowadzenie której Organizator nie posiadał stosownego zezwolenia, na zbieraniu środków w celu pokrycia grzywny lub mandatu, na tworzeniu ,,wehikułów finansowych”, które mogły być zakwalifikowane jako piramida finansowa;
• podejrzenie, że sam opis zrzutki narusza obowiązujące prawo. Taka sytuacja występuje przykładowo wówczas, gdy opis ten nawołuje do nienawiści, czy stanowi pochwałę przestępstwa lub wzywa do jego popełnienia. Zwróć jednak uwagę, że wiele opisów zbiórek może używać zdecydowanego języka, nie naruszając jednocześnie granic obowiązującego prawa – istnieją grupy o poglądach, z którymi możesz głęboko się nie zgadzać, jednak one również korzystają z zagwarantowanej konstytucyjnie wolności słowa. Do czasu, kiedy nie zamieszczają one w opisie zbiórki treści, których wprost zakazuje obowiązujące prawo, ich wolność do takiej ekspresji musi zostać uszanowana;
• uzasadnione podejrzenie, że cel zrzutki jest nierzeczywisty. W określonych naszym regulaminem sytuacjach, sprawdzamy prawdziwość opisu wszystkich zbiórek, które przekroczą ustalony próg zebranej z wpłat Wspierających kwoty. W takiej sytuacji zawsze prosimy Organizatora zrzutki o uwiarygodnienie opisywanych przez niego okoliczności dokumentami. Jeżeli wobec danej zbiórki posiadamy uzasadnione podejrzenia, taką procedurę weryfikacji stosujemy już na wcześniejszym etapie, zanim zebrana zostanie wskazywana regulaminem kwota. Jeżeli posiadasz informacje, które mogą przekonać nas o tym, że dana zbiórka stanowi próbę oszustwa – zdecydowanie nam je zgłoś. Wszystkie próby oszustw dokonywanych na portalu traktujemy bardzo poważnie, gdyż zależy nam, by jego Użytkownicy mieli pewność, że przekazywane za jego pośrednictwem pieniądze trafią na wskazywany przez niego cel. W tym zakresie szczególnie cenne są konkretne informacje ,,z pierwszej ręki”. Jeżeli przykładowo jesteś osobą opisywaną w treści zbiórki, np. jej domniemanym Beneficjentem, lub członkiem jego rodziny, a nie znasz organizatora i nigdy z nim się nie kontaktowałeś albo w przypadku, gdy znasz sytuację Organizatora i wiesz, że w opisie zbiórki zamieszcza on okoliczności nieprawdziwe – z pewnością będziemy chcieli usłyszeć o takim fakcie.
• uzasadnione podejrzenie, że Organizator zrzutki nie przekazuje środków na deklarowany przez siebie cel. W zakresie określonym naszym regulaminem, możemy poprosić Organizatora zrzutki o udowodnienie nam prawidłowego wydatkowania przez niego zgromadzonych środków. Szczególnie istotne przy wszczęciu tego typu weryfikacji są dla nas informacje otrzymane bezpośrednio od Beneficjentów zrzutek, którzy wskazują, że Organizator wbrew deklaracjom powstrzymuje się od przekazywania im środków lub wydatkowania pieniędzy na ich rzecz. 

Czego nie warto zgłaszać?

• zrzutek, które są sprzeczne z Twoim światopoglądem. Na naszym portalu prowadzonych jest wiele zbiórek, których opis prezentuje zdecydowane poglądy polityczne, społeczne lub etyczne. Jeżeli prezentujesz poglądy przeciwne, tego typu zrzutki mogą budzić Twoją niechęć. To jednak nigdy nie jest wystarczającym powodem, abyśmy mogli ją zablokować.
• osobistych zarzutów względem Organizatora zbiórki. Na naszym portalu prowadzimy weryfikację organizowanych tam zrzutek, nie zaś weryfikacje całokształtu osoby Organizatora (choć weryfikujemy rzecz jasna jego tożsamość, zgodnie z właściwymi przepisami). Tak jak nie oceniamy, czy cel zbiórki – o ile jest zgodny z prawem – jest godny wsparcia, tak też nie dokonujemy oceny naszych Klientów i nie decydujemy, czy oni lub reprezentowane przez nich organizacje zasługują na możliwość zbierania środków na Zrzutka.pl. Na naszym portalu, zgodną z prawem zbiórkę może zorganizować każdy.
• zachowania Organizatora przejawianego poza portalem Zrzutka.pl. Ponownie, musimy podkreślić, że nie jesteśmy organem powołanym do ścigania przestępstw, i nie możemy wyciągać konsekwencji wobec Organizatorów zrzutek ze względu na ich zachowanie, które nie ma bezpośredniego związku z prowadzoną przez nich zbiórką i nie sprawia, że jest ona nierzetelna lub sam jej cel jest sprzeczny z prawem. Jeżeli organizator lub osoby z nim powiązane naruszają prawo w ,,świecie realnym” właściwym miejscem na zgłoszenie tego faktu jest Policja lub Prokuratura.
• treści, które Organizator zamieszcza w innych niż Zrzutka.pl serwisach. Nie możemy odpowiadać za to co Organizator publikuje gdzie indziej – właściwym miejscem na zgłoszenie jest wówczas portal, w którym takie treści zostały opublikowane.
• wątpliwości co do rozliczeń podatkowych Organizatora zbiórki. Zrzutka.pl nie prowadzi rozliczeń podatkowych za swoich użytkowników, a za prawidłowe obliczenie, zadeklarowanie i odprowadzenie podatku odpowiada wyłącznie sam Organizator.
• powielanych oskarżeń medialnych lub pojawiających się w mediach społecznościowych, których prawdziwości nie sposób dowieść. Zrzutka.pl nie może wyciągać wobec swoich klientów konsekwencji na podstawie informacji, których nie będzie w stanie zweryfikować.
• wielokrotnych zgłoszeń o tej samej lub podobnej treści, wysyłanych z wielu kont użytkownika. O podjęciu przez nas odpowiednich działań względem Organizatora, decyduje zawsze zasadność zgłoszeń, nie ich ilość. Spotykamy się niejednokrotnie z sytuacją, w której grupa osób niezadowolonych z istnienia zbiórki sprzecznej z ich poglądami, dokonuje masowych jej zgłoszeń, niepopartych jednak przydatnymi informacjami. Wszystkie zgłoszenia są zawsze weryfikowane przez naszych pracowników, a już jedno zgłoszenie ocenione jako zasadne, powoduje wszczęcie przez nas określonych procedur weryfikacyjnych wobec zbiórki.