Centrum światów jest tutaj. Interdyscyplinarny projekt w przestrzeni miejskiej Przemyśla

SCHRONIENIE / WIĘZIENIE 23.09 – 24.09.2022

Punktem wyjścia jest Przemyśl miasto leżące obecnie przy granicy polsko-ukraińskiej, a na przełomie XIX/XX w. funkcjonujące pomiędzy dwoma silnymi ośrodkami kulturalnymi, Krakowem i Lwowem, w którym językiem inteligencji był język niemiecki; gdzie wychodziły liczne gazety i kwitło życie kulturalne. Przemyśl, kiedyś ważne centrum życia kulturalnego i politycznego, coraz bardziej pogrąża się w stagnacji i wyludnia. Ludzie wyjeżdżają w poszukiwaniu pracy, ponieważ powiat przemyski należy teraz do najbiedniejszych w Polsce. Zabytkowe budynki niszczeją, a próby rewitalizacji i uatrakcyjniania miasta okazują się bezskuteczne i nie zapobiegają jego marginalizacji i zaprzepaszczeniu wielopokoleniowej spuścizny. Pandemia sprawiła, że w ostatnich latach doszły jeszcze lęki związane z zagrożeniem zdrowia i życia, brak zaufania do decyzji państwa, pragnienie uszczelniania granic i nieufność do obcych – potencjalnych nosicieli zarazy. Przygraniczne położenie Przemyśla budzi wśród sporej części mieszkańców wiele niepokoju; mieszkańcy narodowości ukraińskiej często mogli odczuć nieufność a nawet wrogość. Rosyjska inwazja na Ukrainę; wojna, kryzys uchodźczy – wiele w tym względzie zmieniły. Dla tysięcy osób uciekających przed śmiertelnym zagrożeniem Przemyśl był pierwszym bezpiecznym przystankiem. Atmosfera życzliwości, współczucie i chęć niesienia pomocy współistnieją jednak z obawą przed ekonomicznymi konsekwencjami; ciągle powracają też historyczne resentymenty. Przemyśl jest miastem zwróconym ku przeszłości; mitologizuje się czasy minionej świetności, która przypadła na przełom XIX/XX wieku. Jest to historia militarna, opowiadana z perspektywy mężczyzn, w której szczególną rolę odgrywa twierdza Przemyśl. W naszym projekcie interesuje nas perspektywa ludności cywilnej, a zwłaszcza kobiet, którym przyszło żyć w mieście-twierdzy. Poprzez współpracę z organizacjami społecznymi i instytucjami kultury do planowanych działań pragniemy aktywnie włączyć mieszkańców Przemyśla. Podobnie jak w poprzednich edycjach współpracują z nami: Towarzystwo Ulepszania Miasto w Przemyślu (oficjalny organizator), Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej, Galeria Sztuki Współczesnej w Przemyślu, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu, Uniwersytet Rzeszowski, Związek Ukraińców w Polsce, Zgodna inicjatywa Przemyślan Wspólnie na 100. Motyw przewodni tegorocznej edycji: SCHRONIENIE / WIĘZIENIE - potrzeba wznoszenia murów/ najazd barbarzyńców / obcych - zejście do podziemia/ fortyfikacje, mury obronne, schrony i enklawy - ucieczka od zagrożeń cywilizacji, zagrożenie katastrofą, życie po katastrofie - prywatne oazy spokoju i bezpieczeństwa - tworzenie nowych narracji o przeszłości i przyszłości Każdy z tych wątków może być rozważany w kontekście przeszłości i/lub teraźniejszości, w konkretnym kontekście lokalnym i na poziomie bardziej abstrakcyjnym. Projekt zakłada przygotowanie dwudniowego cyklu wydarzeń związanych z poruszanymi problemami. Będą to: ● interdyscyplinarne działania artystyczne w przestrzeni miejskiej: efemeryczne wystawy i performanse. Zapraszamy artystki i artystów otwartych na działania społeczne, zainteresowanych złożonymi relacjami pomiędzy przeszłością i teraźniejszością oraz alternatywnymi wizjami przyszłości ● wykłady i spotkania z teoretykami i praktykami: aktywistami i naukowcami (prelekcje z dziedziny literatury, historii, antropologii kultury) i aktywistami z uczelni lokalnych i innych ośrodków naukowych.

Alexander Adamov (Białoruś), Oliwia Augustyn, Przemysław Branas, Olga Chyhryk (Ukraina) , Ewelina Figarska, Marcin Fiń, Magdalena Franczak, Ludomir Franczak, Sebastian Haenel (Niemcy), Marek Horwat, Adam Jaremko, Andrzej Juszczyk, Lila Kalinowska, Róż Kasprzyckx, Daryia Koltsova (Ukraina), Paweł Korbus, Marlena Paniw, Barbara Porczyńska, Marta Ryczkowska, Joanna Sarnecka, Agata Sulikowska-Dejena, Jadwiga Sawicka, ania włodarska

Osoby kuratorskie: Lila Kalinowska, Paweł Korbus, Jadwiga Sawicka