Na początku pandemii 2020 roku rozpoczęliśmy prace nad książką o mieszkańcach Rusinowa. To mała wieś w gminie Majdan Królewski, gdzie żyją potomkowie Lasowiaków - ludzi pracowitych, upartych, żyjących od stuleci w ciężkich warunkach Puszczy Sandomierskiej. Tu były zawsze marne gleby (V i VI klasa), na których trudno było uprawiać cokolwiek. Ludzie trudnili się pracami związanymi z gospodarką leśną. Do zakończenia II wojny światowej i jeszcze spory czas po niej, warunki życia we wsi były bardzo ciężkie, szczególnie dla kobiet, które pracowały w gospodarstwie, w polu i wychowywały liczne gromadki dzieci. Mężczyźni także ciężko pracowali, wyrywali każdy kawałek ziemi puszczy, karczując drzewa. Korzenie wydobywane są z piaszczystych gleb do dziś.

Książka składa się z dwóch zasadniczych części:

+ pierwsza to historia powstania wsi, jej nazwy, która przez wiele lat brzmiała "Rusinów Stary", a także parafii Spie, do której Rusinów od początku istnienia należał. To również historia (w skrócie) społeczności Lasowiaków, o których już prawie nikt nie pamięta.

+ druga to kilkadziesiąt spisanych przez nas wspomnień mieszkańców Rusinowa - wszystkich najstarszych, żyjących jeszcze, a urodzonych na początku lat 30. XX wieku, oraz coraz młodszych, pamiętających jednak okres PRL.

Ze spisanych wspomnień wyłania się obraz ogromnych, pozytywnych przemian społecznych, polegających na polepszeniu się warunków życia mieszkańców wsi, jakie dokonało się w okresie PRL i po 1989 roku. Dla Rusinowa nowoczesność ruszyła pełną parą dopiero w 1966 roku, gdy wieś zelektryfikowano. Mieszkańcy zaczęli mieć dostęp do nowoczesnych urządzeń, o których wcześniej mogli tylko pomarzyć. W 1970 roku uruchomiono przedsiębiorstwo Bacutil, w którym jakkolwiek nie prowadzono "szlachetnej" produkcji, to zapewniło ono przyspieszony rozwój poziomu życia mieszkańców: Rusinów z drewnianego powoli stawał się murowany.

Bogactwem tej książki są szczere i bezpośrednie opowieści o tym, jak się tu żyło po wojnie, potem w latach 50., 60. i jak się tu żyje dziś.

Ze wspomnień wyłania się różnica między Polską wschodnią a Ziemiami Zachodnimi, zwanymi "Odzyskanymi".

----

Nie mamy sponsora. Włożyliśmy bardzo dużo własnej pracy: historyka po doktoracie i prawnika oraz kulturoznawcy i językoznawcy po doktoracie - bez wynagrodzenia. Mamy przygotowanie merytoryczne. Książka jest napisana z wykorzystaniem rzetelnego warsztatu badawczego oraz wielu materiałów archiwalnych z Polski i z zagranicy. Zawiera wiele map, związanych z historią Rusinowa i regionu. Koszt wydania książki obejmuje druk, opracowanie, ale bez rozpowszechniania, które musimy zorganizować sami. Oczywiście, o wynagrodzeniu dla nas nie ma mowy.



Wydanie tej książki utrwali istnienie Rusinowa i Rusinowian na zawsze!

POMOŻECIE?

dr Jolanta Czartoryska

dr Adam S. Czartoryski