Zbiórka na utworzenie wystawy „Rajsk wczoraj i dziś”

Rajsk jest przepiękną podlaską wsią, o bardzo smutnej, wręcz tragicznej historii. Obecni mieszkańcy wsi postanowili złożyć hołd zamordowanym mieszkańcom wsi Rajsk przywracając pamięć o miejscu i niewyobrażalnej tragedii z czerwca 1942 roku. Pragną wznowić działalność Izby Pamięci, otwierając ją dla zwiedzających oraz planują zorganizować wystawę „Rajsk wczoraj i dziś”. Na ten cel potrzebne są dość spore środki finansowe. Pomóż nam odświeżyć i pielęgnować pamięć o naszych pradziadkach i dziadkach, o ludziach, którzy stali się ofiarami straszliwej historii. Wierzymy, że wspólnymi siłami uda nam się zorganizować zamierzone cele i sprawić radość mieszkańcom, którzy pamiętają tragiczny dzień 16 czerwca 1942r.

16 czerwca 1942 roku wieś Rajsk decyzją niemieckiego dowódcy policji miała zostać zniszczona do ostatniej deski, do ostatniego kamienia. Na jego polecenie miała zaniknąć pamięć o wsi i jej mieszkańcach. Powodem rozkazu miała być zasadzka sowieckich partyzantów, a w efekcie zamordowanie przez nich dwóch Niemców. Jako że do zdarzenia doszło nieopodal wsi Rajsk, dowódca niemiecki w odwecie postanowił zniszczyć wszystko i wszystkich związanych z wsią. Otoczona została cała miejscowość, a ludność zebrano na wzgórzu nieopodal cerkwi. Młodzież w wieku 14-16 lat przewieziono na przymusowe roboty. Mężczyźni powyżej 16 roku życia oraz kobiety, których mężów i synów nie było aktualnie w domu poprowadzono w oddalone o kilkaset metrów miejsce. Wszystkich rozstrzelano, a rannych i zabitych zakopano w przygotowanych w tym celu wykopach. Ofiarami Pacyfikacji Wsi Rajsk było 149 osób. Ocalałych mieszkańców wywieziono, a wieś doszczętnie spalono. Zniszczono wszystko, co można było powiązać z miejscowością. Były to wszystkie zabudowania, cerkiew, kaplica, a nawet drzewa i kamienie z brukowej drogi. Za wszelką cenę dowódca niemiecki pragnął, aby nikt nigdy nie usłyszał o wsi Rajsk. Mieszkańcy, którzy sercem związani byli z miejscowością, po II wojnie światowej powrócili i kamień po kamieniu, deska po desce odbudowali wieś, nie pozwalając tym samym, aby pamięć o niej zaginęła. W 1962 roku upamiętniono miejsce zbrodni stawiając pomnik, wokół którego do dziś czuć cierpienie i smutek. Wieś Rajsk została odznaczona Krzyżem Grunwaldu III klasy. W roku 1971 utworzona została Izba Pamięci Narodowej.