O fundacji Zobaczyć Morze im. Tomka Opoki

               Organizatorem projektu „Zobaczyć Morze” jest fundacja Zobaczyć Morze im. Tomka Opoki z Gdyni. Projekt jest realizowany od 2006r. jako działalność non-profit fundacji. Jego celem jest organizacja rejsów morskich dla załóg składających się zawsze w połowie z osób z dysfunkcjami wzroku, które mają takie same obowiązki jak pełnosprawni żeglarze. Od 2006 do 2015 roku rejsy odbywały się na żaglowcu „Zawisza Czarny” na Morzach Bałtyckim i Północnym oraz Oceanie Atlantyckim ( w sumie odbyło się ich 32), w 2016 roku po raz pierwszy załoga popłynęła pięcioma jachtami w Chorwacji. Wszystkie jednostki były przystosowane do potrzeb osób niewidomych i słabo widzących poprzez udźwiękowienie steru i kompasu. Tak rozpoczęło się żeglowanie na innych niż Zawisza Czarny jednostkach. Gościliśmy na Kapitanie Borhardzie, Gedanii by w roku 2022 powrócić na nasz ulubiony Żaglowiec Zawiszę Czarnego, przeprowadzając dwa tygodniowe rejsy. W sumie od początku działalności projektu zorganizowaliśmy 46 pełnomorskich rejsów a przez pokłady Żaglowców i jachtów przewinęło się ponad 1,5 tys. osób z czego połowa to osoby z niepełnosprawnością wzroku.

Wachty w każdym rejsie są podzielone w taki sposób, żeby każda z nich składała się w połowie z osób niewidomych lub niedowidzących. Jest to niezbędne dla sprawiedliwego podziału obowiązków i integracji załogi. Materiały szkoleniowe są również przygotowane i opublikowane w alfabecie Braille'a. Opisy i ilustracje są przygotowane w formie grafiki dotykowej i informują niepełnosprawnych członków załogi o bezpieczeństwie poruszania się po pokładzie, a także wiernie przedstawiają szczegółowy plan żaglowca i jachtu i wszystkie elementy wyposażenia. Trzymając wachty niewidomi i niedowidzący uczestnicy wszystkich rejsów, mają takie same zadania i obowiązki, jak osoby widzące, np. obsługa koła sterowego i żagli, nawigacja, wspólne przygotowywanie posiłków, dbanie o czystość i porządek.

Integracja jest osiągana nie tylko poprzez pracę. Załoganci odwiedzają razem muzea i uczestniczą we wspólnie zorganizowanych wycieczkach w portach. Śpiewają i grają w czasie wolnym od pracy. Od

CELE PROJEKTU „ZOBACZYĆ MORZE”

1. umożliwienie osobom niewidomym i słabowidzącym bezpośredniego kontaktu z otwartym morzem i żeglarstwem poprzez uczestnictwo w rejsie pełnomorskim,

2. wpływanie na integrację osób pełnosprawnych z osobami niewidomymi i słabowidzącymi,

3. wpływanie na wzrost świadomości osób pełnosprawnych o zbliżonym do ich własnego zakresie możliwości wykonywania czynności w życiu codziennym lub w specyficznych warunkach przez osoby niewidome i słabowidzące,

4. upowszechnianie w środowisku osób zawodowo związanych z żeglugą pełnomorską wiedzy i umiejętności pracy z osobami niewidomymi i słabowidzącymi na otwartym morzu,

5. udostępnianie osobom niewidomym i słabowidzącym polskiego i europejskiego dorobku kultury i sztuki morskiej, materialnej i niematerialnej, oraz wiedzy o tradycjach i historii żeglarstwa,

6. poprzez zmagania się z trudami dotąd nie poznanymi, a związanymi z pracą na morzu, wpływ na wzrost znaczących aspektów psychologicznych, z których najważniejsze to: wzrost odpowiedzialności, poczucia sprawczości, samooceny i świadomości oraz własnych kompetencji, a także przełamywanie strachu i oporu przed nabywaniem nowych doświadczeń,

7. wymiana doświadczeń i poglądów z innymi uczestnikami z dysfunkcją narządu wzroku, a przede wszystkim nawiązywanie i kształtowanie więzi społecznych, często zerwanych bądź zmienionych w związku z posiadaną niepełnosprawnością i/lub wycofywania się osób z dysfunkcją wzroku z pełnienia ról społecznych,

8. kształtowanie postaw zrozumienia i akceptacji oraz przełamywanie uprzedzeń czy stereotypów społecznych dotyczących osób z tym rodzajem niepełnosprawności (np. stereotypu niewidomego jako bezradnego i wymagającego pomocy osób widzących, czy też mit nadnaturalnie wyostrzonych pozostałych zmysłów),

9. rozpowszechnianie informacji wśród szerszych kręgów społecznych nt. problematyki związanej z niepełnosprawnością wzrokową.

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA

2006 - Nagroda Specjalna Telewizji Polskiej S.A. „Rejs Roku 2006” dla kpt. Janusza Zbierajewskiego za prowadzenie na „Zawiszy Czarnym” integracyjnego rejsu bałtyckiego „Zobaczyć Morze” z udziałem niewidomych żeglarzy.

Luty 2012 – kpt. Janusz Zbierajewski został laureatem pierwszej edycji Nagrody im. kapitana Leszka Wiktorowicza - wybitnego człowieka morza, budowniczego i wieloletniego komendanta „Daru Młodzieży”, wychowawcy wielu pokoleń polskich marynarzy. Uznanie kapituły nagrody zdobył tym, że

jako jedyny zgodził się prowadzić rejsy w projekcie „Zobaczyć Morze” – na “Zawiszy Czarnym" połowę załogi stanowią wówczas osoby niewidome lub słabo widzące.

Maj 2013 – Roman Roczeń i kpt. Robert Krzemiński otrzymują z rąk Prezydenta RP Polską Banderę jako znak obecności Rzeczypospolitej na morzach i oceanach, dowód osobistej odwagi oraz symbol najwyższych wartości.

Grudzień 2013 – kpt. Robert Krzemiński zostaje nagrodzony w plebiscycie organizowanym przez Fundację Szansa dla Niewidomych jako „Idol Środowiska Osób Niewidzących”. Nagrodę przyznano za otwarcie możliwości żeglowania osobom z dysfunkcją wzroku.

Listopad 2016 – Nagroda za Najlepszą dostępną aplikację mobilną dostosowaną do potrzeb osób z niepełnosprawnością w konkursie Aplikacja bez barier 2016

Pokazano nas, pisano o nas, mówiono o nas

Reportaże telewizyjne:

• TVN reportaż dokumentalny 2006
• TVP 1 reportaż dokumentalny 2008
• TVP Polonia
• TVP Szczecin
• Super Stacja
• Polsat
• Panorama pr II Telewizji Polskiej, patron medialny 2012, 2016

Audycje radiowe:

• Polskie Radio Program III - patron medialny 2008, cykl reportaży na żywo z pokładu Żaglowca
• Radio dla Ciebie – reportaże i spotkania w studio
• Radio Plus – patron medialny 2011, reportaże i spotkania w studio
• Polskie Radio Program I – patron medialny 2013, 2014, 2015, 2016 reportaże na żywo z pokładu Żaglowca, reportaż przygotowany przez Studio Reportaży Polskiego Radia pt. „Zobaczyć Morze”

Inne publikacje:

E. Skrzecz (2008). Żeglarstwo morskie osób niewidomych na przykładzie projektu „Zobaczyć Morze” (praca magisterka). Warszawa: Akademia Wychowania Fizycznego im. Józefa Piłsudskiego.

A. Suszek ( 2015) System usprawniający pracę osób niewidomych na jachcie żaglowym ( praca magisterska ) Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku Wydział Architektury I wzornictwa Kierunek Wzornictwo Architektura Statków Wodnych

Filmy:

Paweł Goclon - Nagroda jury na Festiwalu Filmów Żeglarskich Jacht Film

Studio Obrazu (producent), Mikulski L. (scenariusz/reżyseria) (2010). „Morze twoimi oczami”

Jolanta Klupś. (scenariusz/reżyseria) (2009). Zobaczyć Morze

Kamil Niwińsk ( scenariusz/reżyseria/produkcja) (2018) Zobaczyć Morze Inaczej

Albumy muzyczne:

Various Artists (2006). Zobaczyć morze – Szantymeni Szantymenom

Inne

Aplikacja na smartfony. We wrześniu 2016 roku. swoją premierę miała aplikacja na smartfony i tablety, która pozwala sterować jachtem przez osoby niewidome i słabowidzące. Wspólnie z firmą Trans Technologies autorzy projektu Zobaczyć Morze pracowali nad możliwością udostepnienia nieodpłatnie narzędzia pozwalającego na korzystanie z przyjemności żeglowania pod opieką osoby widzącej po śródlądziu, jak również wodach mórz i oceanów. Aplikacja „Seeing Assistant: Zobaczyć Morze” działa w systemach iOS oraz Android.

W roku 2021 rozpoczęliśmy prace w ramach „Inkubatora Dostępności” – Projektu wdrażanego w ramach IV Osi Priorytetowej Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (Działanie 4.1: Innowacje społeczne), na zlecenie Ministerstwa Rozwoju, finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Zadanie to, to Innowacja polegająca na opracowaniu i zbudowaniu urządzenia mobilnego (przenośny wskaźnik kursu kompasowego i wychylenia steru) połączonego z aplikacją, które umożliwia osobom niewidomym i niedowidzącym samodzielne sterowanie jednostką pływającą.

Urządzenie stanowi niezależny od aparatury pokładowej przedmiot będący w posiadaniu sternika. Jego główną funkcją jest dokładne i precyzyjne generowanie informacji wyjściowych takich jak aktualny kurs, odejście od kursu zadanego, aktualne położenie steru, które za pośrednictwem sieci WiFi są przekazywane do aplikacji webowej uruchamianej na smartfonie użytkownika wyposażonym w oprogramowanie odczytu ekranu mową syntetyczną. Równoległym do komunikatów głosowych kanałem informacji jest powiadamianie użytkownika o zmianach kursu za pomocą serii krótkich dźwięków o różnej częstotliwości, co pozwala mu na uzyskanie informacji szybciej, niż za pomocą syntezy mowy, umożliwiając tym samym skrócenie czasu reakcji na zachodzące zmiany kursu.

Końcowe testy tego systemu miały miejsce podczas tegorocznych rejsów w ramach programu Zobaczyć Morze na s/y Zawisza Czarnym.