Uważam, że życie jest ważne.

Trudno się nie zgodzić, prawda?

Ważne jest jak je przeżywamy, celebrujemy, wytrzymujemy. Komu towarzyszymy na dłużej lub krócej. Kto towarzyszy nam. Kogo wybieramy do towarzyszenia. I jak to życie domykamy. 

"(...)śmierć ma wiele odcieni: to utrata ukochanej osoby; liczenie się z faktem, że wszyscy jesteśmy śmiertelni, słodycz i tragedia, które dają życie; są jeszcze drobne śmierci, te rzeczy w nas, które muszą umrzeć, abyśmy mogli wzrastać i stawać się autentycznie sobą." 

O CO TU CHODZI?

Rok temu przeczytałam publikację, której tytuł zainspirował mnie do odważenia się, by poważnie o tym projekcie pomyśleć.

O MOJEJ MOTYWACJI...

Jako psycholożce i psychoterapeutce, inicjatywa spotkań oswajających śmierć, z właściwą jej zadumą i powagą, ale i celebrujących trwające życie, wydała mi się w naszym dziwacznym świecie niebywale ciekawa i atrakcyjna.

DLACZEGO?

Bo popkulturowa iluzja, wypierająca śmierć z naszego świata i myśli w pozornie higienicznym, aseptycznym, barwnym świecie to jednak iluzja. Coraz mniej dostrzegam takich społeczności, które nie udają, że w pogoni za nieustającą młodością, opowiadaną sobie baśnią, wyzbyły się śmierci. "Żyjemy w kulturze, która ma obsesję na punkcie transformacji, a jednak nie dostrzegamy tego, że każde przeobrażenie zakłada śmierć i ponowne narodziny." Utrwalamy narrację, zgodnie z którą możemy pokonać śmierć. A im bardziej ją utrwalamy, tym więcej tracimy.

Moja inspiracja brzmiała tak:

"Zanim zasiedliśmy do stołu, goście często parskali śmiechem, gdy wspólnie kładli sztućce, rozstawiali talerze i staroświeckie kieliszki (nie od kompletu). Nieznajomi przestali dyskretnie sprawdzać godzinę w telefonach, zastanawiając się, ile jeszcze czasu upłynie, nim bezpiecznie wyruszą w drogę powrotną.

Pokój zalała bursztynowa poświata. Uroczysta kolacja powinna mieć sekretny urok. Oświetlenie niech przywodzi na myśl czytanie pod kołdrą przy marnej latarce w czasach dzieciństwa. Ma wywoływać skojarzenia z ogniskiem, jaskinią, domkiem na drzewie, łonem matki. (….)

Jedzenie było piękne, acz proste: marchewki przypieczone na końcach, zanurzone w świeżej oliwie z otartą skórką z cytryn Meyera, kapusta włoska uduszona na słodko w cydrze, z tymiankiem i beurre noisette, dorszyk czarny, okraszony duszonymi winogronami, posypany papryką Aleppo i spryskany sezonowanym w dębowych beczkach octem winnym Banyuls. Każde danie zostało ładnie ułożone na rustykalnym półmisku, a aromaty, które przesyciły powietrze, upewniły wszystkich, że podjęli właściwą decyzję, przychodząc na tę kolację.

W ciągu ostatnich pięciu lat odbyło się ponad sto tysięcy takich kolacji, na których nieznajomi, przyjaciele i współpracownicy gromadzili się z powodu pewnego – najwyraźniej – niezręcznego tematu. Kolacja zaczyna się zawsze od prostej propozycji.

– Zanim zaczniemy jeść – powiedziałem – bardzo bym chciał, aby każdy z nas uhonorował jakąś osobę, której już z nami nie ma, bo umarła, a miała pozytywny wpływ na nasze życie. Sugeruję, byście wybrali pierwszą osobę, jaka przyjdzie wam na myśl. Nie kombinujcie – ten właśnie człowiek objawił się nie bez powodu. Niech każdy poda imię takiej osoby i powie, jak wpłynęła na jego życie, a potem zapali świecę albo wzniesie toast na jej cześć. I niech każdemu zajmie to najwyżej minutę, bo wszyscy chcemy się wreszcie dorwać do tych półmisków."

-Michael Hebb, Porozmawiajmy o śmierci przy kolacji

Paradoksalnie, idea spotkania przy symbolicznym stole, wspólnym posiłku, dookoła tematu przemijalności, narodziła się w USA. Paradoksalnie, bo Stany Zjednoczone nie kojarzą się raczej z kolebką rytuału, refleksji, czy tradycji.

Hebb pisze: "Pogrzeby, kancelarie prawne i szpitale nie powinny być jedyną przestrzenią, w której konfrontujemy się z odchodzeniem ukochanych osób. Taka rozmowa nie może nabrać odpowiedniej głębi, gdy jesteście przerażeni, przytłoczeni i smutni. Dzieje się tak tylko wtedy, gdy czujemy się komfortowo i nie znajdujemy się w sytuacji kryzysowej. Przy odpowiedniej oprawie „trudna” rozmowa wcale nie musi być trudna. Może się okazać wyzwalająca. Może nawet prowadzić do przemiany. Może nas do siebie nawzajem zbliżyć, pomóc dosięg­nąć własnego człowieczeństwa, przypomnieć o tym, co naprawdę się liczy. Po takiej rozmowie możemy być silniejsi, mądrzejsi i dzielniejsi. Może nas ona przygotować do innej rozmowy, do której dojdzie w sytuacji kryzysowej, na przykład gdy usłyszymy diagnozę nieuleczalnej choroby. A inaczej nie bylibyśmy na to gotowi.

Z badań jasno wynika, że otwarta rozmowa z rodziną, lekarzami i opiekunami na temat życzeń związanych z zakończeniem życia zapewnia lepszą opiekę, zmniejsza cierpienie, przedłuża życie. Udowodniono nawet, że dzięki rozmowom o śmierci stajemy się zabawniejsi, bardziej skorzy do śmiechu." (Christopher R. Longwood and Dara N. Greenwood, Joking in the Face of Death: A Terror Management Approach to Humor Production, „Humor: International Journal of Humor Research” 26, no. 4 (2013): 493–510)

Chcę połączyć moje dwie pasje. Towarzyszenie ludziom i karmienie ich. Gotuję z pasją i przyjemnością, sycąc zmysły zapachami, konsystencją, smakiem i kolorem. Lubię zwolnić, nieśpiesznie delektować się prawdziwym jedzeniem, przygotowanym w tradycyjny sposób.

Chcę zorganizować przynajmniej 10 kolacji w ramach tego projektu. W różnych miejscach kraju, różnych miastach, z różnym menu. Chcę, by były to kameralne, intymne doświadczenia, w ramach których znajdzie się przestrzeń dla wspomnień, obaw i potrzeb. Dla życia i śmierci.

Co Ty na to?

INSPIRACJA

Zobacz: https://deathoverdinner.org/

(EN)