W 2022 roku, dokładnie w 155 rocznicę urodzin Władysława Reymonta, do polskich kin trafi animowana superprodukcja „Chłopi” w reżyserii Doroty Kobieli. Zgodnie z zapowiedziami twórców ekranizacji tej nagrodzonej noblem powieści, jej ścieżka dźwiękowa będzie inspirowana wieloma słowiańskimi tradycjami muzycznymi. Usłyszymy w niej dźwięki  białoruskich dud, sukę biłgorajską, instrumenty dęte blaszane czy bałkański śpiew polifoniczny.

Wraz z przyjaciółmi zajmującymi się na co dzień muzyką tradycyjną zadaliśmy sobie pytanie, jak naprawdę mogła brzmieć muzyka łowickiej wsi w czasach Reymonta i czy – tak jak współczesny folk – byłaby ona w stanie zainteresować dzisiejszych słuchaczy i dobrze zilustrować Reymontowską opowieść?

Wykorzystując naszą wiedzę, doświadczenie i nagrania archiwalne powstałe w ramach Ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego w latach 50. XX w. oraz zapiski Oskara Kolberga z drugiej połowy XIX w., chcemy przy Waszej pomocy odpowiedzieć na to pytanie.

Stworzone przez nas nagrania  staną się kontrapunktem ścieżki dźwiękowej z filmu “Chłopi”. Osoby, które po obejrzeniu najnowszej ekranizacji powieści Reymonta, będą zainteresowane poszerzaniem wiedzy o muzyce łowickiej - nie trafią w próżnię. 

Do projektu zaprosimy uzdolnionych przedstawicieli młodego pokolenia grających i śpiewających muzykę tradycyjną z polski nizinnej, w tym z regionu łowickiego.

1) kapelę Kożuch (Łódź)

Kapela Kożuch powstała w 2011 roku. Fascynację ludowym repertuarem i nauki płynące bezpośrednio od wiejskich mistrzów łączy z własną wrażliwością, spontanicznością i energią. Zespół gra muzykę tradycyjną z centralnej Polski, z okolic Łodzi, wokół której nie brakuje bogatych i różnorodnych muzycznie regionów (łęczycki, łowicki, opoczyński, rawski, sieradzki). Mistrzami muzyków są łęczycki skrzypek Tadeusz Kubiak ze swoją kapelą oraz łowicki harmonista Sławomir Czekalski grający w kapeli Dobrzeliniacy. Artyści sięgają także do archiwalnych nagrań muzyki tradycyjnej.

2) kapelę Napięcie (Warszawa)

Kapela Napięcie powstała w 2016 roku. Większość repertuaru czerpie od skrzypka Andrzeja Leszczyńskiego z Michowic (rocznik 1942) oraz skrzypka Stanisława Wojciechowskiego z Rawy Mazowieckiej (rocznik 1928). Zespół nie stroni też od nagrań archiwalnych. Za swój cel stawia sobie możliwie jak najwierniejsze poznanie i odtworzenie muzyki regionu łódzkiego, a w konsekwencji jej promocję, utrwalenie i przekazywanie dalej.

3) śpiewaczkę Joannę Skowrońską (Ozorków)

Etnolożka, śpiewaczka. Od wielu lat prowadzi badania terenowe w Polsce i na Polesiu ukraińskim, a od 2010 na Dolnym Śląsku. Rejestruje, dokumentuje i bada pieśni, czego efektem są płyty wydawane przez Fundację Ważka, z którą współpracuje. Pieśni uczy się głównie u wiejskich śpiewaczek i śpiewaków, lecz ma za sobą także doświadczenia warsztatowe z wybitnymi etnomuzykologami, folklorystami z Polski i Europy Środkowo-Wschodniej. Bada zróżnicowanie emisji głosu w śpiewie tradycyjnym oraz postrzeganie pieśni przez wykonawców i odbiorców we współczesnym świecie, a także przemiany obrzędów tradycyjnych. Udziela się i współtworzy zespoły wykonujące muzykę tradycyjną zarówno in crudo, jak i w jej współczesnym brzmieniu, m.in.: Kust, Oset, Znajome Królika, Pieśni Piękne, Kormorany- Wykluczeni, Pieśni Odzyskane, Gliniane Pieśni, Zespół "Z Lasu".

4) śpiewaczkę Różę Martynę Grabowską (Łódź).

Śpiewaczka i skrzypaczka, muzycznie związana z regionem rawskim oraz regionem łowickim. Uczyła się m.in. u harmonisty Czesława Kocemby oraz z archiwalnych nagrań skrzypków, takich jak Stanisław Skiba, Jan Makowski czy Stanisław Klejnas. Swój repertuar śpiewaczy zawdzięcza w szczególności zbiorom rodzinnym, jak również nagraniom z udziałem Walerii Czubak oraz Marianny Woźniak.

Realizacją nagrań oraz ich miksem i masteringiem zajmie się studio As One z Warszawy mające w portfolio m.in. płyty Kapeli ze Wsi Warszawa oraz kapel wiejskich z Ziemi radomskiej i Mazowsza.

Wydawcą płyty będzie fundacja Muzyka Zakorzeniona z Warszawy www.muzykazakorzeniona.pl

Fundacja Muzyka Zakorzeniona dokumentuje i popularyzuje muzykę tradycyjną polskiej wsi, pomagając dziesiątkom organizacji, instytucji i osób przywracać ją do żywego obiegu kulturowego oraz odnajdywać dla niej miejsce we współczesnym świecie.

Zrealizowaliśmy tysiące nagrań audio i video, digitalizujemy, porządkujemy i upowszechniamy cenne zbiory archiwalne, jesteśmy producentem filmów dokumentalnych oraz małym wydawnictwem płytowym.

W ciągu ostatnich 2 lat wydaliśmy 6 profesjonalnie zrealizowanych płyt z muzyką tradycyjna. Za cztery wydane w 2020 roku otrzymaliśmy prestiżową nagrodę Fonogram Źródeł przyznawaną przez Polskie Radio: "Nagrodę przyznano za wybitne osiągnięcie fonograficzne, jakim było nagranie i wydanie pomimo niesprzyjającego czasu pandemii aż czterech płyt, będących na wysokim poziomie artystycznym, dźwiękowym i dokumentalnym. Stanowią one ponadto wartościową paletę regionalną i świadectwo ciągłości kultury muzycznej pomiędzy pokoleniami."

W chwili obecnej z grantu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego pozyskaliśmy fundusze na honoraria dla artystów oraz realizację, miks i mastering nagrań.

Na ZRZUTCE zbieramy fundusze na:

1) honorarium dla graficzki, która stworzy projekt okładki, książeczki dołączonej do płyty oraz materiałów promocyjnych

2) honorarium autora tekstu, który znajdzie się w książeczce

3) realizację sesji zdjęciowej kapel oraz materiałów filmowych promujących projekt

4) druk, tłoczenie i konfekcjonowanie publikacji płytowej

5) promocję płyty

Do płyty zostanie dołączona bogato ilustrowana 32. stronicowa książeczka z popularnonaukowym tekstem autorstwa etnomuzykologa Tomasza Nowaka.

Nakład publikacji: 500 szt. (na chwilę obecną)

Partnerzy projektu (ich listę będziemy systematycznie aktualizowali):

1) Łódzki dom Kultury

Koordynacją merytoryczną muzycznej strony projektu zajmie się Maria Stępień z Łodzi:

Absolwentka Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi na kierunkach: skrzypce oraz muzykoterapia. Od 2011 r. zajmuje się polską muzyką tradycyjną. Skrzypaczka w ludowej Kapeli Dobrzeliniacy oraz w zespołach Kożuch, Radical Polish Ansambl, Raraszek oraz Trancexpress. Laureatka wielu nagród w konkursach muzyki ludowej i folkowej – m.in. Baszta na 46. Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu w 2012 roku, Grand Prix na Festiwalu Folkowym Polskiego Radia „Nowa Tradycja” w 2016 roku, z zespołem Kożuch oraz drugie miejsce w konkursie Folkowy Fonogram Roku z zespołem Radical Polish Ansambl w 2019 roku. Występowała na wielu scenach w kraju (m.in. Polskie Radio, Filharmonia Łódzka, Festiwal Wszystkie Mazurki Świata) oraz za granicą (Moskwa, Tallin, Praga). Prowadzi zajęcia dla dzieci i dorosłych oparte na tańcach i zabawach tradycyjnych z elementami muzykoterapii oraz warsztaty gry ludowej na skrzypcach.

Koordynacją organizacyjną projektu, sesjami zdjęciowymi na potrzeby projektu i jego promocją zajmie się Piotr Baczewski z fundacji Muzyka Zakorzeniona:

Fotograf i filmowiec od 2008 roku nieprzerwanie dokumentuje muzykę polskiej wsi, współpracując przy tym z wieloma instytucjami, stowarzyszeniami i fundacjami z całej Polski. Stypendysta MKiDN w latach 2013, 2019 i 2020. W 2013 roku powołał do życia zbiór nagrań video muzyki polskiej wsi liczący dziś 2000 nagrań (vimeo / yt muzykazakorzeniona). Inicjator archiwizacji i popularyzacji dorobku Piotra Gana - Kolberga Kielecczyzny, autor strony www.archiwum-gana.pl Pomyslodawca strony dudziarze.pl. - pierwszej profesjonalnej strony o polskich dudach. Autor wielu wystaw na terenie całego kraju (m.in. w Toruńskim Muzeum Etnograficznym, Studio Polskiego Radia im. Lutosławskiego w Warszawie, Muzeum Oskara Kolberga w Przysusze, hol Auditorium Maximum UW i klubogaleria SKWER w Warszawie, dziedziniec MKiDN).

Okładkę, książeczkę dołączoną do płyty oraz materiały promocyjne zaprojektuje Małgorzata "Czarli" Bajka:

Artystka, graficzka z wykształcenia, streetartowiec z przekonania. Zajmuje się grafiką projektową i warsztatową, ilustracją, fotografią, scenografią i malarstwem ściennym. Angażuje się często w projekty, w których ważne jest działanie ze społecznością lokalną, na bazie historii danego miejsca, jego wielokulturowej tradycji oraz baśni i legend. W ramach projektu "Malunki Muzyczne"zrealizowała w kilkunastu wsiach i miastach murale nawiązujące do lokalnej tradycji. Jest autorką projektów graficznych do płyt takich wykonawców jak Kapela Maliszów, Kapela ze Wsi Warszawa czy Sutari, a także identyfikacji graficznej Festiwalu "Nowa Tradycja" w roku 2018. Od zeszłego roku współpracuje z nasza fundacją. Zaprojektowała okładki płyt Biskupizna, Muzyka spod Radomia i Krystyna Ciesielska.



Popularnonaukowy tekst do książeczki płyty napisze etnomuzykolog - dr hab Tomasz Nowak z Uniwersytetu Warszawskiego:

Etnomuzykolog, antropolog tańca. Ukończył studia w Instytucie Muzykologii UW i uzyskał tytuł magistra na podstawie pracy pt. "Proces przekazu tradycji na przykładzie kształcenia skrzypków podhalańskich", napisanej pod kierunkiem prof. dr hab. Anny Czekanowskiej-Kuklińskiej (1997). W latach 1997-2002 uczestnik studiów doktoranckich na Wydziale Historycznym UW. W roku 2003 uzyskał tytuł doktora na podstawie pracy pt. "Tradycje muzyczne społeczności polskiej na Wileńszczyźnie. Jest aktywnym folklorystą, współpracującym z szeregiem instytucji kulturalnych w Polsce. Aktualnie jest adiunktem w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, gościnnie wykłada w Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina (od 2003 r.). Jest prezesem Polskiego Forum Choreologicznego i Polskiego Seminarium Etnomuzykologicznego, sekretarzem generalnym Związku Kompozytorów Polskich, członkiem Council for Traditional Music i European Seminar in Ethnomusicology, oraz ekspertem Polskiej Sekcji Conseil International des Organisations de Festivals de Folklore et d'Art Traditionnels. Autor i redaktor książek z zakresu tradycyjnej muzyki i tańca oraz ponad czterdziestu artykułów naukowych. Laureat Nagrody „CLIO” (2006) przyznanej za książkę "Tradycje muzyczne społeczności polskiej na Wileńszczyźnie. Opinie i zachowania" (Warszawa 2005). Laureat nagrody im. ks. prof. Hieronima Feichta oraz Nagrody za najlepszą pracę pisemną z zakresu historii muzyki polskiej 2016.